Texnologiyasi" fakulteti "yuqori molekulali birikmalar va plastmassalar texnologiyasi"

                                              

τ  =  η

ef

 

. 

 

Ј = K . Ј

m

 

 

τ -  siljish kuchlanishi; 

η

ef – 

 effektiv qovushqoqlik, siljish tezligiga bog‘langan, 

K – const,   

Ј -   siljish tezligi; 

---

m  –  oqishi indeksi, nyutonning ideal suyuqligi oqishdan kauchuklar  oqishi farq 

qiladi (kauchuk va rezina aralashmalariga m = 0,2-0,45)  

Kimeviy reaksiyani tezligi aniqlash uchun qovushqoqlikning xaroratga 

bog‘likligi Arrenius tenglamasi bilan  aniqlanadi:  

 

                                       

η = A e 

u/RT 

 

U – 

qо‘vushqoq oqimi altivatsiyasi. 

R – unversal gaz kamtantasi . 

T -  absolut xarorat. 

A – constantasi 

Xarorat oshirish bilan kouchukni qovushqoqligi va nuqtalanish kamayib  

boradi, bu destruksiyaning kamayishiga olib keladi. 

Xarorat kо‘tarilishi bilan termooksidlanish jarayoni ortib boradi. 

Kauchuklarni plastikatsiya qilish tezligi quydagilarga bog‘liq bо‘ladi: 

-  polimerlarning tabiatiga tuzilishi; 

- 

kislarod va past molekulali qо‘shimchalarga ; 

-  ingibitorlarga ; 

Elastomerlarda erkin radikallar xosil qiluvchi va plastikatsiya jarayoni  

yoki kimyoviy plastifikatorlar nomi berildi. Ularning ta’siri asosan elastomerlarda 

mexanik  kuchlar  va  issiqlik  ta’siridan  xosil  bо‘luvchi  erkin  radikallarni 

stabilizatsiya qi

lishdan iboratdir va quyidagi kо‘rinishdan iborat. 

Demak natijada plastikatsiya jarayonini beradi va hosil bо‘lgan aktiv  

markazlarni qayta reaksiyaga kirishishini oldini oladi. Ohirgi payitda  

plastikatsiya jarayoni tezlashtiruvchi modda sifatida aromatik  merkonganlar va 

disulfidlar ishlatilyapti. 

 Aktivlashtiruvchilarning