Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

7.7. IP-over-DWDM tarmoqlarda xizmat ko„rsatish sifati 
 
WR  tarmoqlarda  QoS.  Bu  erda  WR  tarmoqlarda  xizmatlarni 
ta‘minlashni asosiy yo‗nalishlari ko‗rib chiqiladi. Bu usullar differensial 
optik  xizmatlar  (Differentiated  optical  Services,  DoS)  modelini 
kengaytiradi.   
DoS modeli yorug‗lik yo‗nalishini ajoyib optik xarakteristikalarini 
e‘tiborga tortadi. Bu optik parametrlarga quyidagilar kiradi: xatoliklarni 
yuzaga  kelish  chastotasi  (Bit  Error  Rate,  BER),  ushlanib  qolish,  djitter 
va  ximoyalash,  nazorat.  Ishonchlilik  rejimlari.  Bu  optik  parametrlar  va 
rejimlar  berilgan  yo‗nalishga  tegishli  optik  xizmatlar  sifatini  o‗lchash 
uchun  asos  xisoblanadi.  Bu  o‗lchashlarni  maqsadi  –  IP  da  QoS 
ekvivalent sinflarida optik xizmatlar sinfini aniqlaydi. 
QoS tuzilishi 6 ta komponentdan iborat. 
Xizmatlar sinfi. QoSda xizmatlar sinfi yorug‗lik yo‗nalishi bo‗ylab 
uzatiladigan 
optik 
signallarni 
yomonlashishini 
va 
sifatini 
xarakterlaydigan parametrlar yig‗indisi bilan aniqlanadi. Bu parametrlar 
ushlanib qolish, BER o‗rtacha qiymati, djitter va o‗tkazish oralig‗i yoki 
funksional  vazifalarga  asoslangan  imkoniyatlar  –  nazorat,  ximoyalash, 
ishonchlilik. 
Marshrutizatsiyalash  algoritmi  va    chastotani  vazifasi.  YOrug‗lik 
yo‗nalishini  yaratish  uchun,  butun  yorug‗lik  yo‗nalishi  trassasi  bo‗ylab 
o‗tadigan  unga  mo‗ljallangan  to‗lqin  uzunligi  zaxiralangan  bo‗lishi 
kerak. Marshrutlarni tanlash uchun qo‗llaniladigan algoritm va yorug‗lik 
yo‗nalishini  yaratishdagi  to‗lqin  uzunligi,  marshrutizatsiya  va  to‗lqin 
uzunligini  vazifasini  (Routing  and  Wavelength  Assignment,  RWA) 
algoritmi  sifatida  ma‘lum.  WR  tarmoqlarda  QoS  ni  ta‘minlash  uchun 
turli  to‗lqinli  kanallarni  QoS  xarakteristikasini  xisobga  oladigan  RWA 
algoritmini qo‗llash zarur. 
Yorug‘lik yo‘nalishlari guruxlari. Tarmoqni yorug‗lik yo‗nalishlari 
guruxlar  bo‗yicha  klassifikatsiyalanadi,  ya‘ni  xar  bir  gurux  DoS 
xizmatiga mos kelishi kerak.  

---

 
 
 
 
Trafikning  klassifikatsiyasi.  Joriy  trafik  tarmoq  tomonidan 
ta‘minlanadigan  sinflardan  biri  bilan  assosatsiyalanadi.  Tarmoq  ichida 
yagona klassifikatsiya qo‗llaniladi.  
Yorug‘lik  yo‘nalishlarini  vazifalarini  algoritmilgoritmi.  Xizmat 
ko‗rsatish sinflarini farqlash uchun adabiyotlarda yorug‗lik yo‗nalishini 
vazifalarini ko‗plab algoritmlari tavsiya etilgan.   
Ulanish  nazorati.  DiffServ  arxitekturasida,  DWDM  tizimlarda 
resurslarni  optik  taqsimlagich  mavjud,  ya‘ni  yorug‗lik  yo‗nalishlarini 
dinamik  ifodalash  uchun  mo‗ljallangan.  Resurslarni  optik  taqsimlagich 
resurslar  (tashuvchilar  soni,  kross-konnektorlar,  kuchaytirgichlar) 
xolatini  kuzatadi  va  yorug‗lik  yo‗nalishi  xarakteristikalarini  baxolaydi 
(BER  xisoblash)  va  funksional  imkoniyatlar  (ximoyalash,  nazorat, 
ishonchlilik).  
Shuningdek  resurslarni  optik  taqsimlagich  zanjir  bo‗ylab  oxirdan 
oxirgacha  chaqiriqlarni  birinchi  o‗rnatishga  javobgar,  ya‘ni  yorug‗lik 
yo‗li bilan kesishadigan boshqa optik domenlarni ifodalaydigan.  
 
 
7.3-rasm. WR tarmog‗i 
 
Yuqorida  ko‗rib  chiqilgan  komponentlarning  barchasi  tarmoqning 
oxirgi 
qurilmalarida 
va/yoki 
resurslarni 
optik 
taqsimlagichda 
mujassamlangan.  7.3-rasmda  oxirgi  qurilmali,  resurslarni  optik 
taqsimlagichli  va  OXS  ichki  qurilmali  WR  tarmog‗i  keltirilgan.  Ichki 

---

 
 
 
 
OXSlar 
faqatgina 
yorug‗lik 
yo‗lini 
o‗rnatishda, 
tarmoqni 
kommutatsiyalanadigan yadrosini konfiguratsiyasi uchun zarurdir.