Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

Kutubxonalar tipologiyasi va avtomatlashtirilgan tizimlar 

Kutubxonalar uchun dasturiy vosita yaratuvchilarning ba’zi birlari «Biz shunday 

tizim yaratdikki, uni ixtiyoriy tipdagi kutubxonaga tatbiq qilish mumkin» deya 

da’vo qilmoqdalar. Ular kutubxonalardagi tipologiyalarni bilmasliklari tufayli 

turli tipdagi kutubxona oldiga o’ziga hos vazifalar qo’yilganligini va bu vazifalar 

turlicha ekanligini tushunmaydilar. Bu birinchidan, ikkinchidan esa ARM, AKM 

va kutubxonalarning moliyaviy imkoniyatlari ham turlicha demak, dasturiy 

vositalarni sotib olish imkoniyatlari ham turlicha. Bunday holatda «universal 

dasturiy vosita» yaratish maqsadga muvofiq emas. Shunday dasturiy vositalar 

kompleksini yaratishimiz lozimki, u turli tipdagi AKM, ARM va 

kutubxonalarning bajaradigan vazifalariga, funksional talablariga va moliyaviy 

imkoniyatlariga mos kelsin. Shunday qilib, barcha ARM, AKM va 

kutubxonalarga tatbiq qilinadigan yagona tizimni emas, balki turli vazifalarni 

bajaruvchi turli tipdagi AKM, ARM va kutubxonalar uchun dasturiy vositalar 

kompleksini taklif qilamizki, AKM, ARM va kutubxonalar o’z imkoniyatlaridan 

(funksional va moliyaviy) kelib chiqqan holda o’zlariga kerakli dasturni tanlab 

olsinlar. Dasturiy kompleks modul prinsipiga asoslanib yaratilganligi tufayli 

kerakli tizimni yaratish unchalik mushkul ish bo’lmaydi. Shunday qilib, 

kutubxona jarayonlarini kompleks avtomatlashtirishga mo’ljallangan tizim bilan 

tanishishga o’tamiz.