Texnologiyalar juda tez rivojlanib, yaqindagina g‘aroyib voqelik bo‘lib tuyulgan narsalar bugungi kunning tabiiy holatiga aylanmoqda

Zamonaviy dunyoda zamonaviy texnologiyalarning o'rni

Kompyuterlar va axborot tizimlari hayotimizning bir qismiga aylandi va uni ancha osonlashtirdi. Aksariyat odamlar, ayniqsa, yoshlar hayotini ushbu mo''jizaviy mashinasiz tasavvur qila olmaydi. Yaqinda oilada kompyuterning mavjudligi hashamat hisoblanardi. Hozirgi kunda hamma narsa shunchalik o'zgarganki, jamiyatning har bir hujayrasida bir nechta hisoblash qurilmalari mavjudligi ajablanarli emas.

O'qituvchi va buxgalter, huquqshunos va dizayner, politsiyachi va kassir, shifokor va ovoz muhandisi kasblari o'rtasida qanday umumiylik bo'lishi mumkin? Dastlab, bu kasblarning umumiyligi yo'qdek tuyuladi, chunki biz butunlay boshqa kasblar haqida gapiramiz. Agar biz global axborotlashtirish asrida yashayotganimizni eslasak, bu kasblarning barchasini kompyuterdan foydalanishi birlashtiradi.

Ming yillar davomida moddiy obyektlar inson mehnatining obyekti bo'lib kelgan. Tosh boltadan tortib birinchi bug 'dvigateliga, elektr motoriga yoki stanokgacha bo'lgan barcha asboblar ishlov berish bilan bog'liq edi moddalar, foydalanish va o'zgartirish energiya... Shu bilan birga, insoniyat doimo axborot, tajriba, bilimlarni boshqarish, to'plash, qayta ishlash va uzatish muammolarini hal qilishga majbur bo'lgan. Kasbi faqat ular bilan bog'liq bo'lgan odamlar guruhlari bor edi axborot faoliyati bilan... Qadim zamonlarda bular, masalan, ruhoniylar, yilnomachilar, keyin olimlar va boshqalar edi.

Jamiyat rivojlanishi bilan kasbiy faoliyati axborotni qayta ishlash va to'plash bilan bog'liq bo'lgan odamlar doirasi doimiy ravishda kengayib bordi. Insoniyat bilimi va tajribasining hajmi doimiy ravishda o'sib bordi va shu bilan birga kitoblar, qo'lyozmalar va boshqa yozma hujjatlar soni ko'paydi. Ushbu hujjatlarning maxsus omborlarini yaratish zarurati tug'ildi - kutubxonalar, arxivlar...

Kitoblar va boshqa hujjatlardagi ma'lumotlar nafaqat saqlanishi, balki tartibga solinishi va tizimlashtirilishi kerak edi. Bu shunday kutubxona tasniflagichlari, mavzu va alifbo kataloglari va boshqa kitob va hujjatlarni tashkil qilish vositalari, kasblar paydo bo'ldi.

Ilmiy-texnika taraqqiyoti natijasida insoniyat tobora ko'proq yangi vositalar va usullarni yaratdi: to'plash (mikrofon, kamera, plyonkali kamera yordamida ovozli ma'lumotlarni yozib olish), saqlash (qog'oz, fotoplenka, gramofon, magnit lenta), uzatish. axborot (telefon, telegraf, radio, televidenie, sun'iy yo'ldoshlar). Ammo axborot jarayonlarida eng muhim narsa - ma'lumotlarni qayta ishlash va maqsadli o'zgartirish - yaqin vaqtgacha faqat amalga oshirildi. Shu bilan birga, texnologiya, ishlab chiqarishning doimiy takomillashuvi inson o'z faoliyati jarayonida ishlashi kerak bo'lgan ma'lumotlar miqdorining keskin o'sishiga olib keldi.

20-asrning ikkinchi yarmida ilmiy va texnik bosma mahsulotlarning chiqarilishi tobora kuchayib borayotgan ko'chkiga aylandi. Na jismoniy shaxs, na kiruvchi ma'lumotlarni qayta ishlash uchun yaratilgan maxsus tashkilotlar nafaqat butun axborot oqimini o'zlashtira olmadilar, balki unda ma'lum ishlar uchun zarur bo'lgan narsalarni tezda topa olmadilar. Kerakli ma'lumotlarni olish uchun ilmiy adabiyotlarda topishdan ko'ra, tadqiqotni qayta o'tkazish osonroq va arzonroq bo'lgan paradoksal vaziyat yuzaga keldi. Qog'ozga asoslangan axborot tizimi o'z imkoniyatlaridan oshib ketdi. Pishgan axborot inqirozi, ya'ni qachon bo'lgan vaziyat axborot oqimi shu qadar ko'paydiki, uni maqbul vaqt ichida qayta ishlash imkonsiz bo'lib qoldi.

Aytishimiz mumkinki, asrlar va ming yilliklar bo‘yida yashayotgan biz, ona sayyoramizdagi ulkan o‘zgarishlarning guvohi bo‘lish baxtiga muyassar bo‘ldik. Va bu o'zgarishlarning natijasi bo'ldi. Axborot oqimi tom ma'noda bizga tushadi. Agar yer yuzidagi bilimlarning umumiy miqdorining birinchi ikki baravar ko'payishi bizning eramizning boshidan 1750 yilgacha bo'lgan davrda sodir bo'lgan bo'lsa, ikkinchi ikki barobar ko'payishi 150 yil ichida, XX asr boshlarida, uchinchisi - 50 yil ichida sodir bo'lgan. - 1950 yilga kelib.

Keyinchalik, bilimlar hajmi ikki baravar tez sur'atlar bilan o'sdi: 1970 yilgacha - 10 yilga, 1970 yildan keyin - har 5 yilda va 1991 yildan - har yili! Darhaqiqat, biz shunday jamiyatda yashayapmizki, har qanday davlatning qudrati uning axborot salohiyati, unga qiziqqan har bir kishiga zarur va ishonchli ma’lumotlarni tezkorlik bilan yetkazib berish imkoniyati bilan belgilanadi.

Ushbu vaziyatdan chiqish yo'li elektron hisoblash mashinalari (kompyuterlar) va shaxsiy kompyuterlarni ixtiro qilish, telekommunikatsiya infratuzilmasini (ma'lumotlar bazalari va har xil turdagi tarmoqlar) yaratish edi.

Ammo axborot bilan ishlashning zamonaviy texnik vositalari nafaqat kompyuterlarni, balki uni uzatish, qayta ishlash va saqlashni ta'minlaydigan boshqa qurilmalarni ham o'z ichiga oladi:

• 
  Tarmoq uskunalari: modemlar, kabellar, tarmoq adapterlari;
  
• 
  Analog-raqamli va raqamli-analogli konvertorlar;
  
• 
  Raqamli foto va videokameralar, raqamli ovoz yozish moslamalari;
  
• 
  Yozib oluvchi qurilmalar (CD-R, CD-RW, DVD-RW va boshqalar);
  
• 
  Poligrafiya uskunalari;
  
• 
  Raqamli musiqa studiyalari;
  
• 
  Ultratovush va tomografiya uchun tibbiy asbob-uskunalar;
  
• 
  Arxivlar, kutubxonalar, do‘konlar, imtihonlar va saylov uchastkalarida skanerlar;
  
• 
  Televizor signalini kompyuterga uzatish uchun televizor tyunerlari;
  
• 
  Plotterlar va turli printerlar;
  
• 
  Multimedia proyektorlari;
  
• 
  Fleshli xotira, shuningdek, pleyerlar va kameralarda ham qo'llaniladi;
  
• 
  Mobil telefonlar.
  

Shaxsiy kompyuterlardan tashqari, murakkab ilmiy, texnik va mudofaa muammolarini hal qilish, ulkan ma'lumotlar bazalarini qayta ishlash, telekommunikatsiya tarmoqlarini (Internet) ishlash uchun kuchli hisoblash tizimlari mavjud:

• 
  Parallel ma'lumotlarni qayta ishlash uchun ko'p protsessorli tizimlar (kompleksni boshqarish texnologik jarayonlar);
  
• 
  Global kompyuter tarmog'idagi ishni boshqaradigan va katta hajmdagi ma'lumotlarni saqlaydigan serverlar;
  
• 
  Loyihalash va qurilish ishlari uchun maxsus kompyuterlar (samolyot va kosmik kemalar, ko'priklar va binolarni loyihalash va boshqalar).
  

Ro'yxatda keltirilgan barcha texnik vositalar va tizimlar ishlashga mo'ljallangan axborot resurslari(IR) iqtisodiyotning turli tarmoqlarida. Hozirgi vaqtda kompyuterlar zamonaviy inson hayotiga mustahkam kirib bordi va ishlab chiqarish, loyihalash va qurilish ishlari, biznes va boshqa ko'plab sohalarda keng qo'llaniladi.

Ishlab chiqarishda kompyuterlar barcha bosqichlarda qo'llaniladi: mahsulotning alohida qismlarini qurish, uni loyihalash, yig'ish va sotishgacha. Kompyuter yordamida ishlab chiqarish tizimi (SAPR) sizga chizmalarni yaratishga, darhol ob'ektning umumiy ko'rinishini olishga, qismlarni ishlab chiqarish uchun mashinalarni boshqarishga imkon beradi. Moslashuvchan ishlab chiqarish tizimi(GPS) bozor kon'yunkturasidagi o'zgarishlarga tezda javob berish, mahsulot ishlab chiqarishni tezda kengaytirish yoki qisqartirish yoki uni boshqasiga almashtirish imkonini beradi. Konveyerni yangi mahsulotlarni chiqarishga o'tkazish qulayligi ko'plab turli xil mahsulot modellarini ishlab chiqarish imkonini beradi. Kompyuterlar turli sensorlar, jumladan, avtomatlashtirilgan xavfsizlik, harorat sensorlaridan isitish uchun energiya sarfini tartibga solish, mijozlarning pul sarfini qayd qiluvchi bankomatlar, ichki tuzilmani “ko‘rish” imkonini beruvchi murakkab tomograf tizimidan ma’lumotlarni tezda qayta ishlash imkonini beradi.

Kompyuter har qanday kasbdagi mutaxassisning ish stolida joylashgan. U o‘quv dasturlari va simulyatorlar yordamida dunyoning istalgan nuqtasi bilan bog‘lanish, uyingizdan chiqmagan holda yirik kutubxonalar fondiga ulanish, kuchli axborot tizimlari – ensiklopediyalardan foydalanish, yangi fanlarni o‘rganish va turli ko‘nikmalarga ega bo‘lish imkonini beradi. U modelerga naqshlar yaratishda, nashriyotga matn va illyustratsiyalar yaratishda, rassomga yangi rasmlar yaratishda, bastakorga musiqa yaratishda yordam beradi. Qimmatbaho tajribani kompyuterda to'liq hisoblash va simulyatsiya qilish mumkin.

Axborotni taqdim etish usullari va usullarini, kompyuterlardan foydalangan holda muammolarni hal qilish texnologiyasini ishlab chiqish boshlandi.

Kompyuter hayotimizga tezda kirib keldi. Bir necha yil oldin shaxsiy kompyuterni kamdan-kam ko'rish mumkin edi - ular bor edi, lekin ular juda qimmat edi va hatto har bir kompaniyaning ofisida kompyuter bo'lishi mumkin emas edi. Endi esa? Endi har uchinchi uyda inson hayotiga chuqur kirib borgan kompyuter mavjud.

Zamonaviy kompyuterlar inson tafakkurining eng muhim yutuqlaridan biri bo'lib, uning ilmiy-texnika taraqqiyotiga ta'sirini ortiqcha baholab bo'lmaydi. Kompyuterlarni qo'llash sohalari doimiy ravishda kengayib bormoqda.