Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

Chilangarlik tiskisini bo‘yga mos hol-
da o‘rnatish. 
1. Egov yoki dastarra bilan ishlashda 
bi lak va yelka orasidagi burchak 90
0
bo‘lishi kerak (53-rasm, a).
2. Parallel tiskida tirsakdan bukilgan 
51-rasm, b.
Zamonaviy chilangarlik 
dastgohining ko‘rinishi.
a) b)
52-rasm. 
Chilangarlik tiskisi tuzilishi: 
a) 1 – dasta; 2 – yurish vinti; 3 – harakatlanuvchi 
jag‘; 4 – olinadigan lablar; 5 – harakatsiz jag‘; 6 – mahkamlash dastasi; 7 – aylanadigan 
qismi; 8 – asos; b) 1 – yurish vinti; 2 – gayka.
1
90
°
2
3
4
5
6
7
8
1
2
53-rasm. 
Chilangarlik tiskisini bo‘yga mos holda o‘rnatish.
a)
b)
d)

---

46
46
chap qo‘lning to‘g‘rilangan bar moq lari iyakka tegib
turadigan qilib tiski jag‘lariga 
qo‘yiladi (53-rasm, b).
3. Stulbop tiskisida tirsakdan bukilgan, tiskining jag‘iga qo‘yilgan chap qo‘l 
musht qilib qisilganda iyakka tegadi (53-rasm, d).
Siz metallga ishlov berish ustaxonasida shunday ishlashga o‘rga nishingiz kerakki, 
u qulay va tartibli bo‘lsin.
4-amaliy mashg‘ulot. 
Chilangarlik dastgohi va tiskisi 
tuzilishini o‘rganish.
jihozlar: 
chilangarlik dastgohi, chilangarlik tiskisi, ko‘rgazmali qurollar. 
Ishni bajarish tartibi:
1. Metallga ishlov berish ustaxonasi tuzilishi va ustaxonada mavjud 
bo‘lgan chilan garlik dastgohi bilan tanishib chiqing.
2. Chilangarlik dastgohi qismlarini tushuntirib bering.
3. Chilangarlik tiskisini ko‘rib chiqing. Uning tuzilishiga ko‘ra qismlari qanday ish 
bajarishini tushuntiring.
4. Chilangarlik tiskisi balandligi bo‘yingiz balandligiga mos kelishini aniqlang.
5. Chilangarlik tiskisi dastasini soat mili yo‘nalishi bo‘yicha aylantirib, za go-
tovkani tiski lablari orasiga mahkamlash va bo‘shatib olishni mashq qiling.
6. Ish o‘rnini yig‘ishtiring. Zagotovka va asboblarni navbatchiga topshiring.
Unutmang! 
Bolg‘acha bilan tiski vintining dastasiga urish ta­
qiqlanadi. Bu holda vint rezbasi uzilib ketib, tiski ishdan chiqishi yoki 
o‘zingizga zarar yetishi mumkin.