Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

2. Metall qirqish asboblari
Chilangarlik qaychilari. 
Metall qirqishda ishlatiladigan qaychilar dastaki, 
richagli (mexanik) va elektr qaychilarga bо‘linadi. О‘quv ustaxonalarida, kо‘pincha, 
dastaki qaychilar ishlatiladi (60-rasm).
a)
b) d) e)
60-rasm.
Chilangarlik qaychilari: 
a) tо‘g‘ri; b) universal; d) richagli (mexanik); e) elektr 
qaychilar.

---

57
57
Dastaki qaychilar о‘naqay va chapaqay bо‘ladi 
(61-rasm). 
Omburlar. 
Ombur – mix sugʻurish, narsalarni 
qisib ushlash, egish, qirqish uchun ishlatiladigan ikki 
jagʻli asbobdir (62-rasm). 
Otvyortka
turli detallarni biriktirish 
da foyda-
laniladigan shuruplarni burab bо‘shatish va qotirish 
uchun ishlatiladigan dastaki (qо‘l) asbobdir (63-rasm). 
Chilangarlik arralari. 
Turli xil qalinlikdagi tu-
nuka va listlarni, har xil profildagi prokatlarni arra-
lashda chilangarlik arralari ishlatiladi. Arralash yо‘li 
bilan pazlar, shlitsalar ham ochiladi. 
Chilangarlik arralari dastaki va stanokli turlarga 
bо‘linadi (64-rasm).
a) b)
61-rasm.
O‘naqay (
a
) va
chapaqay (
b
) qaychilar.
62-rasm.
Ombur turlari.
63-rasm. 
Otvyortka:
 1 – dasta; 2 – sterjen;
3 – ishchi qism (uchi).
20 
cm
64-rasm.
Chilangarlik arralari turlari.
Chilangarlik omburi
О‘tkir jag‘li ombur
Yumaloq jag‘li ombur
Yassi jag‘li ombur
a) dastaki
b) stanokli
3
2
1

---

58
58
Zubilo. 
Metallar zubilo va kreys mey sellar 
yor damida qirqiladi va tarash lanadi (65-rasm).