Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

Duradgorlik randalari 
vazifasiga ko‘ra sirtlarni tozalash, silliq lash, te-
kislash maq sadida ishlatiladi. Randalar sherxebel, taxta randa kabi turlarga 
bo‘linadi (22-rasm).
Mehnat unumdorligini oshirish va mehnatni osonlashtirish uchun elektr randalar-
dan foydalaniladi (23-rasm). Ularning yordami bilan ish qismlari mukammal sil-
liqlanadi va dekorativ bezash uchun to‘liq tayyor bo‘ladi.
Yog‘ochdagi ortiqcha qatlamni olib tashlash jarayoni 
egovlash 
deyiladi.
Egovla
r bir qirrali, yarim doirali, uch qirrali, kvadrat, yumaloq va maxsus egovlarga
bo‘linadi (24-rasm). 
d) porsi 
gо‘niya
a) metall 
chizg‘ichli 
gо‘niya
b) oddiy yog‘och 
gо‘niya
f) surma 
go‘niya 
(malka)
e) vintli 
gо‘niya
19-rasm.
Gо‘niya turlari: 
1 – kunda; 2 – chizg‘ich; 3 – vint.
a) gо‘niya yordamida tekshirish
b) gо‘niya yordamida detalni 
rejalash
20-rasm.
Gо‘niya yordamida sirtlarni gо‘niyaviyligini tekshirish.

---

26
26
Dastarra Burilma dastarra
Chaspakli arra Chizg‘a arra
Burch arra Lobzik arra
Arra turlari
G‘o‘labir arra Elektr diskli arra
21-rasm.
Arra turlari.
a) sherxebel 
b) taxta randa d) mushranda 
f) japs randa
22-rasm.
Randa turlari.

---

27
27
Yog‘ochsozlik, duradgorlik ishlarida mix qoqish, sug‘urish, to‘g‘ rilash, bukish
metall bolg‘alar yordamida amalga oshiriladi (25-rasm). 
Yog‘ochdan tayyorlanadigan buyum qismlarini biriktirishda, iska nalar yor-
damida o‘yish-teshish kabi ishlarni bajarishda yog‘och to‘qmoq (bolg‘a)dan 
foydalaniladi (26-rasm). 
23-rasm.
Elektr randa.
24-rasm. 
Egov turlari: 
1 – bir qirrali; 2 – yarim doirali; 3 – uch qirrali; 4 – kvadrat; 
5 – yumaloq.
a) kvadrat muxrali 
b) doiraviy muxrali 
25-rasm. 
Duradgorlik bolg‘alari.
1
2
3
4
5

---

28
28
Ombur. 
Mixlab birik ti rilgan buyumlarni qism lar ga ajratishda va noto‘g‘ ri qo qil-
gan mixlarni su g‘u rish da duradgorlik omburi dan yoki mix sug‘urgichdan foyda la ni-
ladi (27-rasm).