|
USLUBIY TAVSIYALAR
1. Teshik (gayka) larga rez’ba qirqish mashqi.
Teshik (gayka) ga mos zagatovka va parma tanlash, rez’ba qirqishga tayyorlash:
a) gaykaga mos zagatovka tanlab rejalanadi, parma urni (markazga) ga chekich bilan belgi tushiriladi;
b) zagatovka parmalash stanogining stoliga moslamalar yordamida o’rnatiladi;
v) rez’baga mos parma tanlanib, uni stanok patroni yoki shpindeliga o’rnatiladi;
g) zagatovka parmalanib teshik ochiladi;
d) talab etilishiga qarab teshik zenkovkalanadi. Buning uchun 90 li yoki 120 zenkovka bilan teshikning bir tomonidan yoki ikki tomonidan 1,0-1,5 mm zenkovkalanadi.
2. Teshikka rez’ba qirqish:
a) zagatovka tiskiga o’rnatiladi;
b) teshikka mos metchik tanlanadi;
v) birinchi (xomaki) metchikning ish qismi moylanib teshikka tik o’rnatiladi;
g) metchikning kuyrugiga vorotok kiygizilib, o’ng qo’l bilan uni teshikka bosib, chap qo’l bilan soat strelkasi yo’nalishida aylantirib (bir, ikki rez’ba ipi qirqilguncha) teshikka ilashtiriladi;
d) so’ngra vorotok dastasini ikki qo’lda tutib, soat strelka yo’nalishida unga bir,ikki aylantirilib,unga teskari yo’nalishda yarim aylana chapga kaytarish bilan metchikning yarmi teshikdan utguncha aylantiriladi;
ye) xomaki metchikni chiqarib ikkinchi, so’ng uchinchi metchiklar bilan yukorida ko’rsatilgan usullar bilan rez’ba qirqish davom ettiriladi.
3.Rez’baning sifatini tekshirish:
a) rez’baning sifati sirtki tomonidan kuzatish bilan tekshiriladi. Bunda rez’ba ishlarning tulaligi ,uzilmaganligi tekshiriladi;
b) rez’bali kalibr-probkalar bilan tekshiriladi, «utuvchi» probka gaykaga erkin tushishi, «utmaydigan» probka gaykaga tushmasligi kerak.
Uyalarga rez’ba qirqish mashqi.
4.Uyaga mos zagatovka va parma tanlash, rez’ba qirqishga tayyorlash;
a) uyaga mos zagatovka tanlanib rejalanadi,parma urni (markaz) chekich bilan belgilanadi;
b) zagatovka parmalash stanogining stoliga moslamalar yordamida o’rnatiladi;
v) rez’ba mos parma tanlanib uni stanok patroni yoki shpindeliga o’rnatiladi;
g) zagatovka paramalanib uya ochiladi. Uyaning chukurligi rez’ba (shpil’ka) uzunligidan 8-10 mm ortik bo’lishi kerak;
d) uyaning ogzi 90 li yoki 120 li zenkovka bilan 1,0-1,5 mm zenkovkalanadi.
2.Uyaga rez’ba qirqish.
a) rez’baga mos metchik tanlanadi;
b) uyaga rez’ba qirqish 1-mashqda ko’rsatilgan tartibda bajariladi. Xar ikki uch yul rez’ba qirqilgandan so’ng metchik kaytarib chiqarib olinadi va uya kirindidan tozalanadi.
3.Rez’baning sifatini tekshirish:
a) rez’baning sifati unga kontrol’ bolt yoki shpil’kani burab kiritish bilan tekshiriladi. Bol’t (shpil’ka) uyaning oxirigacha oson burab kirtilsa, rez’ba to’g’ri qirqilgan bo’ladi:
b) agar bol’t (shpil’ka) kiyin burilsa, ikkinchi yoki uchinchi metchik bilan takror rezba qirqiladi.
1.Plashka (lerka) bilan rez’ba qirqish mashqi.
1.Vorotok (lerka tutkich) ni ishga sozlash:
a) vorotokning ventlari bushatiladi (orqaga kaytariladi);
b) rezbaga mos plashka tanlanib muxrasi (beti) ni tashkariga karatib vortokga o’rnatiladi va vintlar kotiriladi.
2.Rez’ba qirqiladigan sterjen’ tanlanadi. Uning diametri rez’baning tashki diametridan 0,1-0,2 mm kichik bo’lishi kerak.
a) Sterjen’ tiskiga vertikal’ vaziyatda o’rnatiladi:
b) Sterjenga plashkaning erkin tushishini ta’minlash uchun sterjenning uchidan faska olinadi.
3.Yaxlit plashka bilan rez’ba qirqish uchun:
a) sterjenning rez’ba qirqiladigan qismi moylanadi;
b) plashkaning yuzini pastga karatib, o’ng qo’l kafti bilan sterjenga bosiladi. Chap qo’l bilan vorotokning dastasini soat strelkasi yo’nalishida aylantirib, sterjenga kiritiladi;
v) so’ngra ikkala qo’l bilan vorotok dastasidan tutib aylantirish bilan talab etilgan uzunlikda rezba qirqiladi.
g) rez’ba qirqish davomida vorotokni tula ikki marta soat strelkasi yo’nalishi bo’yicha aylantirilib, yarim aylana orqaga kaytariladi. Bu bilan plashkaga tiqilib qolgan kirindi tukiladi, rez’ba sifatli chikadi;
d) zarur uzunlikdagi rez’ba qirqilgandan so’ng vorotokni teskari yo’nalishda aylantirish bilan plashka sterjendan chiqarib olinadi.
4.Rez’bani sifatini tekshirish:
a) sirtki tomondan kuzatish bilan rez’ba ishlarining tulaligi va uzilmaganligi tekshiriladi;
b) gayka bilan tekshirish (gayka erkin buralish, buralganda shilkillamasligi kerak);
v) rez’bali kalibr – xalka bilan tekshirish («utuvchi» xalka rez’baga erkin tushishi, «utmaydiga N» xalka tushmasligi kerak).
Do'stlaringiz bilan baham: |
