Texnologik samaradorlikni aniqlash

PZ=S_pr+E_N*KZ (6.9)

bu yerda, KZ- solishtirma kapital harajatlar;Ye_n- kapital harajatlar samaradorligining tarmoq normativ koeffitsienti, kimyo sanoati uchun Ye_n=0,3

Keltirilgan harajatlar mahsulot tannarxini ham, uskunalarni tuzilishi vag o‘lchamlarini hisobga oluvchi kapital harajatlarni ham o‘z ichiga oladi. qimmat xom-ashyo ishlatilayotgan korxonalarda keltirilgan harajatlar mahsulot tannarxiga yaqin bo‘ladi va aksincha, xom-ashyo arzon bo‘lgan korxoanlarda, keotirilgan harajatlar, asosan kapital harajatlar bilan aniqlanadi.

1. 
   Optimallashtirish masalalarini yechish usullari. Maqsad funksiyasi.
   
2. 
   Chiziqsiz dasturlash usullari
   
3. 
   Relaksatsiya usuli.
   
4. 
   Gradient usuli.
   
5. 
   Optimumga tez tushish usuli.
   
6. 
   O‘zgaruvchilarni ketma-ket o‘zgartirish usuli.
   

1.Optimallashtirish masalalarini yechish usullari.
Kimyo texnologiyasining ko‘p ob’ektlarida optimallashtirish masalalarini yechishga to‘g‘ri keladi. Optimallik kriteriysining ko‘rinishi optimallashtirilayotgan ob’ekt xususiyatlariga va ishlab chiqarishag qo‘yilayotgan u yoki bu talablarga qarab, har xil bo‘lishi mumkin. Bu masalalarni yechish turli xil optimallashtirish usullaoini qo‘llashni talab qiladi. qaysi usulni tanlash, optimizatsiya masalasini qo‘yilishiga va optimallashtirishda ishlatilayotgan matematik model ko‘rinishiga bog‘liq. Optimallashtirish masalalarini yechishda asosan quyidagi usullar ishlatiladi:
1. Funksiyani klassik tahlil qilish bilan o‘rganish usuli;
2. Lagranj usuli;
3. Variatsion hisoblash usuli;
4. Dinamik dasturlash usuli;
5. Maksimum prinsipi;
6. Chiziqli dasturlash usuli:
7. Chiziqsiz dasturlash usuli.


Maqsad funksiyasi.
Texnologik jarayonlarni optimallashtirish jarayoning matematik modelidan foydalanib amalga oshiriladi. Bunda, optimal shart-sharoitlar avval jarayonning matematik modelida aniqlanib, so‘ngra ishlab chiqarish uskunalarida tekshiriladi.
Optimallik kriteriysini texnologik parameirlar orqali ifodalangan matematik funksiyasiga ko‘rinishiga, maqsad funksiyasi deyiladi.
Biz, optimallik kriteriysi maqsad funksiyasini ( R ) asosiy iktisodiy effektivlik ko‘rsatkichlari orqali ifodasini (R=f(V,E,F,K)) ko‘rgan edik. Bu ifoda optimallik kriteriysining umumiy ko‘rinishi. Konkret holda, maqsad funksiyasini quyidagiga ifodalash mumkin: