«Texnologik mashina va jihozlar» kafedrasi “Himoyaga ruxsat etildi”

CHX-3M2 tozalagichni montaj qilish
. CHX-3M2 tozalagich, avvalgi modellari 
kabi, paxta tozalash korxonasiga yig`ilgan holatda yetkazib beriladi, bundan 
mashinaning shaxtasi va tarnovi istisno. Uni montaj qilishdan avval tashqi texnik 
qarovdan o`tkaziladi: tayyorlangan korxonadan yetkazib kelingan mashinaning 
butligini, uzellarini himoyalovchi moylardan tozalanganligini va mashinaga tasodifan 
tushib qolgan yot predmetlarning mavjudligini ko`rib chiqiladi.
CHX-3M2 tozalagich ishlab chiqarish tsexida ko`tarish-transport vositasida yoki 
dastaki usulda g`o`lalar yordamida poydevorga o`rnatiladi. CHX-3M2 tozalagichni 
gorizontal va vertikal tekisliklar bo`yicha to`g`ri o`rnatilganligini 1 m uzunlikda 0,2 mm 
aniqlikda ramali shayton bilan tekshiriladi. Tozalagich poydevorga boltlar yordamida 
mahkamlanadi, bu esa uning tebranishsiz mo``tadil ishlashini ta`minlaydi. Shundan 

---

16 
keyin barcha boltli birikmalar, podshipnikli uzellaridagi va variator korpusidagi moylar 
tekshiriladi, 
ishchi 
organlari 
ko`zdan 
kechiriladi 
va 
barabanlarning 
arrali 
sektsiyalarining tishlari, cho`tkali barabanlarning cho`tkalari, ifloslik ajratuvchi to`rlar, 
titish-tozalash barabani qoziqlarining mahkamlanish holatlariga e`tibor beriladi; barcha 
barabanlarning yengil aylanishi va ularni mashinaning yon devorlariga tegmasligi, 
g`ajib o`tmasligi, zarbalar va mashina ishchi organlarining boshqa nosozliklari 
tekshiriladi. 
CHX-3M2 tozalagichni sozlash. 
Tozalagichni texnologik jarayon asosida ish 
joyiga o`rnatilgandan keyin sinov yurgizishdan avval ta`minlovchi kuraklar va titish-
tozalash barabani qoziqlari orasidagi texnologik tirqishning mosligi teshiriladi, uning 
qiymati 15-20 mm ni tashkil etishi kerak; arrali baraban tishlari va kolosnikli panjara 
cho`qqisi orasidagi masofa – 12-18 mm; ajratuvchi-cho`tkali planka va arrali baraban 
tishlari cho`qqisi orasidagi masofa – 1-2 mm; barabanlar toretslari va mashina yon 
devorlari orasidagi masofa – 2-5 mm; tozalash cho`tkasi qilli qismi cho`qqisining 
arralarning tishli sirtiga kirish qiymati – 0-2 mm. 
Keyin mashinani yuklanishsiz 30 min davomida sinov yurishi amalga oshiriladi. 
Elektrodvigatellar navbatma-navbat yurgiziladi, buning uchun boshqarish pultidagi V7 
kaliti “Ruch.” holatida belgilanadi. Sinov yurishida barabanlarning aylanish yo`nalishi 
tekshiriladi, bunda mashinaning yuritmalari tomonidan qaralganda barabanlarning 
aylanishi soat strelkasi aylanishiga mos kelishi kerak. Mashinaning barcha uzellarini 
ishlashi tekshirilgandan keyin kalit V7 “Avt.” holatiga o`tkaziladi. Mashinada 
aniqlangan kamchiliklarni bartaraf qilingandan keyin mashinani yuklama ostida ishga 
tushiriladi. 
Mashina ishlashi jarayonida davriy ravishda tozalash to`rlari, kolosnikli 
panjaralarning holati tekshirib boriladi va ularni yopishib qolgan iflosliklar va tolali 
chiqindilardan tozalab turiladi. Doimiy ravishda (har 150 soat ishlaganda) ishchi 
organlarining tirqishlari, mashinaning og`ir yuklangan tez yeyiladigan detal va uzellari 
nazoratdan o`tkazib turiladi. Tirqishlar talab qilingan qiymatga sozlanadi, katta 
miqdorda yeyilgan detallar yangisi yoki qayta tiklangani bilan almashtiriladi. 
Mashina ishlash jarayonida nosozliklarga uchraydi. Ularni aniqlash va bartaraf 
etish texnologiyalarini keltiramiz: