Texnologik jarayonlarni nazorat qilish va avtomatlashtirish

tanlash. 
Bu bosqichda jarayonni ifodalovchi ko ‘pgina param etrlardan 
rostlanadiganlarini va ularni o ‘zgartirish bilan rostlovchi ta ’sir kiritish, 
maqsadga muvofiq boiganlarini tanlab olish zarur. Odatda, ularning soni 
boshqaruvda ishtirok etayotgan param etrlam ing to ‘rtdan bir qismidan 
oshmaydi. Qo'yilgan vazifani jarayonning maqsadini tahlil qilish natijalariga 
va uning ishlab chiqarishdagi boshqa jarayonlar bilan bogianishiga qarab 
uddalash m um kin b o iad i. Tahlil natijalaridan kelib chiqib, boshqaruv 
m ezo n i, uning berilgan qiym ati va p a ra m etrlari tan lan ad i, ularn i 
o ‘zgartirish bilan eng maqsadga m uvofigi unga ta ’sir ko‘rsatishdir. Bu ish 
param etrlam ing o ‘zaro bogiiqligi haqida tasavvur beruvchi jarayonning 
statik va dinamik tavsiflari asosida amalga oshiriladi.
Statik tavsiflar bir xil param etrlam ing boshqalariga ta ’sir ko‘rsatish 
darajasini baholashga im kon beradi. 21.6-rasm, 
a
da biror maqsadga 
qaratilgan 
S
mahsulot chiqishining apparatdagi 
T
haroratga va 
P
bosimga 
bogiiqligi ko‘rsatilgan. Statik tavsiflarning tahlili shuni ko‘rsatadiki, 
R
bosim ning hatto juda katta o ‘zgarishlari ham 
S
param etrga sezilarli ta ’sir 
ko‘rsatmaydi. Shuning uchun maqsadga qaratilgan mahsulotning statik tavsif 
asosida chiqishini 
T
haroratni o ‘zgartirib, quw atlab turish kerak. Dinamik 
tavsiflar tanlovning to ‘g‘riligini aniqlashtirishga im kon beradi. 31.6- rasm, 
b
dagi grafikdan ko'rinishicha, 1 harorat o ‘zgarganda eng kichik kech 
qolishlar o ‘rinli b o iad i.
Rostlash kanali shunday tanlanadiki, bunda rostlovchi ta ’sir (sarfning 
haroratning, bosimning o ‘zgarishi) rostlanuvchi kattalikning maksimal va 
tez o ‘zgarishi bilan birga o ‘tsin, ya’ni obyektning rostlash kanali bo ‘yicha 
kuchayish koeffitsiyenti maksimal b o isin .
Boshqaruv mezoni va unga ta ’sir etuvchi kanallar tanlangandan so‘ng 
BTOni b o iish i m um kin b o ig a n g ‘alayonlanishlar va ularni obyektga 
kelmasdan oldin yo‘q qilish y o ila ri nuqtayi nazaridan tahlil qilishga