Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishning vazifalari va uni amalga oshirishda qo’yiladigan talablar

hozirgi qiymati deyiladi. Rostlanuvchi kattalik­ning texnologik reglament bo`yicha ayni vaqtda doimiy saqlanishi shart bo`lgan qiymati rostlanuvchi kattalikning berilgan qiymati deyiladi. Texnologik reglament rostla­nuvchi kattalikning hozirgi va berilgan qiymatlarini vaqtning har bir onida teng bo`lishini talab qiladi. Ammo ichki yoki tashqi sharoitlarning o`zgarishi sababli rostlanuvchi kattalikning hozirgi qiymati berilgan qiymatidan chetga chiqishi mumkin. Shu paytda hosil bo`lgan qiymatlar farqini xato yoki nomoslik deyiladi.

• Xato yoki nomoslik nolga teng bo`lgan texnologik jarayon turg’unlashgan rejim deyiladi. Turg’unlashgan rejimda moddiy va energetik balanslar qat`iy saqlanadi.
• Har qanday texnologik jarayon uchun maxsulotning eng yaxshi sifati va eng kam sarf-xarajatlar talab etilgan samaradorlikni ta`minlovchi optimal sharoitlar mavjud. Ushbu sharoitlarning birligi normal texnologik sharoit deb ataladi. Texnologik jarayon avtomatik tarzda rostlanayotgan sanoat uskunasi rostlash ob`yekti deyiladi. Har qanday texnologik jarayon rostlash ob`ekti sifatida quyidagi o`zgaruvchilarning asosiy guruhi orqali xarakteristikalanadi (1.1-rasm).

• 1) Jarayon holatini xarakteristikalovchi o`zgaruvchilar (ularning birligini Y(t) vektori orqali belgilaymiz). Bu o`zgaruvchilarni rostlash jarayonida bir holatda ushlab turish yoki berilgan qonun bo`yicha o`zgartirish lozim. O`zgaruvchilarni stabillashtirish aniqligi texnologiya va rostlash sistemasining imkoniyatlari taqozo etadigan talablarga bog’liq holda turlicha bo`lishi mumkin. Odatda Y(t) vektoriga kiruvchi o`zgaruvchilar bevosita o`lchanadi, lekin ba`zi holatlarda ularni boshqa bevosita o`lchanuvchi o`zgaruvchilar bo`yicha ob`ekt modelini qo`llab hisoblash mumkin. Y(t) vektori odatda rostlanuvchi kattaliklar vektori (yoki ishchi parametr) deb ataladi. Ko`p hollarda ishchi parametrlari tezlik (chiziqli va aylanuvchan), harorat, bosim, chiziqli va burchak siljish kabi fizik kattaliklarni ko`rsatadi.
• 2) O`zgarishi orqali rostlash sistemasi ob`ektni boshqarish maqsadida unga tasir etishi mumkin bo`lgan o`zgaruvchilar. Ushbu o`zgaruvchilar birligi U(t) vektori orqali belgilanadi va