Texnologik jarayon tarkibi. Mashinasozlikda ishlab chiqarish turlari

Texnologik va ishlab chiqarish jarayonlari.

Ishlab chiqarish jarayoni xom ashyodan yoki chala maxsulotdan tayyor maxsulot olish uchun bajariladigan barcha jarayonlar (ishlar) yig’indisidan iborat.

Ishlab chiqarish jarayoniga fakatgina asosiy jarayonlar: mashina detallariga mexaniq ishlov berish ularni yig’ish kirmasdan, balki yordamchi turdagi jarayonlar: detallarni tashish, nazorat qilish, kesuvchi asboblar va moslamalarni tayyorlash kabi jarayonlar ham kiradi.

Texnologik jarayon material yoki xomashyodan tayyor maxsulot olish maksadida ularning shaklini, o’lchamlarini va xususiyatlarini belgilangan texnik talablar asosida ketma-ket o’zgartirishdan iborat.

Mexaniq ishlov berish texnologik jarayoni ishlab chiqarish jarayonining bir qismidir. Ishlab chiqarish jarayoni quyidagi davrlardan iborat buladi:

1. 
   xomashyo tayyorlash – kuyish, bolgalash, shtamplash yoki prokatdan tayyorlanadigan materiallarga birlamchi ishlov berish;
   
2. 
   mashina detallarini yakuniy shakl va o’lchamlarga keltirish uchun metall kesish dastgoxlarida ishlov berish;
   
3. 
   yigma birikmalar, agregatlar yoki mexanizmlarni xosil qilish;
   
4. 
   mashina yoki maxsulotni yakuniy yi’ish;
   
5. 
   mashina yoki maxsulotni sozlash va sinash;
   
6. 
   mashina yoki maxsulotni buyash va ularni konservatsiya qilish.
   

Ishlab chiqarishda bajariladigan texnologik jarayonlarning barcha amallarida texnik nazorat utkaziladi. Texnik nazorat utkazishdan maksad maxsulotni talab qilingan texnik shartlarga javob bera olishini tekshirishdan iborat.

Mexaniq ishlov berish texnologik jarayoni kam material va mexnat resurslarini sarflagan xolda talab etilgan texnik shartlar asosida tayyor maxsulot yaratishga karatilgan bo’lishi kerak.

Texnologik jarayonlar GOST 1.109-73 asosida loyixali, ishchi, donaviy, namunaviy, standart, vaqtli, tarakkiy xarakterdagi (kelgusida qo’llaniluvchi), marshrutli, amal uchun va marshrutli-amalli bo’lishi mumkin.