Texnik tizimlarda axborot texnologiylari

 
Ishning mazmuni:
Mutaxassisliklarga ixtisoslashgan tizimlar va dasturlar yordamida soha 
masalalarini yechish.
MATHCAD amaliy dasturlar paketi bilan ishlash. 
 
 
MathCAD dasturining panellari 
MathCADda formulalar maxsus panellar yordamida kiritiladi. “Mаtemаtikа” paneli 
Vid/Pаneli
instrumentov/Mаtemаticheskаya bo’limlarini tanlash orqali hosil qilinadi. Natijada 
quyidagi 1.2-rasm hosil bo’ladi. 

---

AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA JARAYONLARNI MATEMATIK MODELLASHTIRISH 
Undagi mavjud barcha asboblar alohida funksiyalarni bajaruvchi elementlardan tashkil 
topgan. 
Oddiy hisoblash panelini hosil qilish uchun 
bo’limi faollashtiriladi va elementar 
oddiy funksiyalar hamda muayyan simvollar kiritiluvchi “
Kаlъkulyator
” paneli hosil bo’ladi. 
Kalkulyator oynasidagi funksiyalarni hisoblash uchun kerakli funksiya turi tanlanadi va 
o’zgaruvchi qora marker o’rniga kiritiladi.

- faktorial 
- n-darajali ildiz 
- absolyut qiymat 
- darajaga ko’tarish 
ln( )
- natural logarifm

- yuborish operatori 
Kalkulyator oynasi MathCADning barcha funsiyalarini o’z ichiga olmaydi. Biroq mavjud 
funksiyalar yordamida qolgan barcha murakkab funksiyalar aniqlanishi mumkin. 
Funksiyalar bir o’zgaruvchili yoki ko’p o’zgaruvchili ko’rinishda bo’lishi mumkin. Har 
qanday holatda o’zgaruvchilar funksiya argumenti sifatida ko’rsatiladi va ular funksiya tarkibiga 
matematik ifodalar bilan birga kiritiladi. 
Misol: 
g x
( )
sin x
( )
cos x
( )


f x y

z

(
)
sin x
( )
cos z y
2

 


MathCADda funksiyaning qiymatini hisoblash uchun quyidagi misolni qaraymiz.
gg x y

(
)
sin x cos y
( )

(
)

Agar funksiyaning qiymatlari