Texnik iqtisodiy ko'rsatgichlar reja: kirish fanni o’rganishning asosiy vazifalar Quvurlar xarakteristikasini qurish va ishchi nuqtani aniqlash Nasosning yangi aylanishlar sonini hisoblash va yangi xarakteristikani qurish foydalanilgan

n_A – izlanayotgan yangi aylanishlar soni (ayl/min);

n_V – topshirikda berilgan aylanishlar soni (ayl/min);

Q_A – nasosning berilgan suv sarfi (l/sek);

Q_B – yordamchi nuktadagi nasosning suv sarfi (l/sek);
A nuqtadagi yangi aylanishlar sonini aniqlash uchun yordamchi grafik quriladi. Bu grafik albatta A nuqtadan o‘tib nasosning bosim xaraktiristikasini B nuqtada kesib o‘tib nasosning bosim xaraktiristikasi B nuqtada kesib o‘tadi. Ayni paytda A va B nuqtalarining foydali ish koeffitsenti (FIK)lari o‘zaro teng deb kabul qilinadi. Yordamchi grafikni nomi o‘zaro teng (yoki bir xilli) FIKlar grafigi xam deyiladi. O‘zaro teng FIKlar grafigining umumiy ko‘rinishidagi formulasini keltirib chiqaramiz.
Agar (1) va (2) formulalarning chap qismlari o‘zaro teng bo‘lsa unda ulaning o‘ng qismlari ham teng bo‘ladi ya’ni;

= (3) bundan

const
O‘zgarmas sonni r deb qabul qilsak o‘zaro teng FIKlar grafigining tenglamasini olamiz:

N = r * Q² (4)

r ning qiymati A nuqta uchun xisoblanadi:

r =
Bizning misolimizda r ning kiymati

r = = 463.5

Unda (4) tenglamaning ko‘rinishi quydagicha bo‘ladi:

N = 463.5 * Q² (4)

Q_V N_V larning kiymatlarini olamiz V nuktaning FIK ni A nuqtaning FIKga teng deb qabul qilinadi.

Ƞ _A = Ƞ _B
Q_B – yordamchi nuqtadagi nasosning suv sarfi (l/sek)
Q_A – Nasosning berilgan suv sarfi (l/sek)
H_B – V nuqtadagi bosim (m)

H_A – A nuqadagi bosim (m)

B nuqtaning parametrlarini bilgan holda (1) va (2) formulalar yordamida nasosning yangi aylanishlar soni aniqlanadi:
n_A = n_B * = 1450 * = 1450 * 1,08 = 1566 ayl/min.

n_A = n_B* = 1450 * = 1450 * 1,08 = 1566 ayl/min.
Yangi aylanishlar soni shu formulalar orqali aniqlanadi.
Nasosning yangi aylanishlar sonini xar ikkala formula yordamida xam aniqlab solishtirib ko‘riladi. Agar ular orasidagi farq n = 2 ayl/min.dan kattalashib ketadigan bo‘lsa, unda V nuqtaning to‘g‘ri qurilganligi qayta tekshirib ko‘riladi.
Nasosning yangi xaraktiristikasi koordinitalari (1) (2) va (3) formulalar yordamida aniqlanadi.

Q_A = Q_B * (1)

H_A = H_B * (2)

Ƞ _A = Ƞ _B (3)
Xisoblash natijalari qulay bo‘lishi uchun xisob ishlari jadval shaklida olib boriladi.

1 jadval

№