Тесты для самоконтроля. Книга будет полезной также для магистров и практикующих детских хирургов

 
17.10- rasm. Buyrak polikistozining exografik tasviri. 
 
Ekskretor  urogrammada  buyrak  kattalashgan,  buyrak  jomi  va 
kosachalari  tortilib,  o‘roqsimon  ravishda  uzaygan  bo‘ladi,  bu  pufakchalar  ularni 
bosib  qo‘yganligining  belgilaridir.  Odatda,  buyrak  jomi  buyrak  ichida  joylashgan 
bo‘ladi. 
Buyrak polikistozi odatda Vilms o‘smasi bilan farqlanadi. Polikistoz 
odatda  ikki  tomonlama  uchrasa,  Vilms  o‘smasi  bir  tomonlama  bo‘ladi.  Ekskretor 

---

 
213 
urografiyada  esa  buyrak  o‘zining  topografik  joyini  o‘zgartiradi  hamda  uning 
kosachalarining o‘roqsimon, aylanasimon o‘zgarishlari bo‘lmaydi. 
Davosi.  Buyrak  polikistozi  konservativ  usulda  davolanadi.  Eng  avvalo 
polikistoz oqibatida kelib chiqishi mumkin bo‘lgan asoratlarning paydo bo‘lmaslik 
chorasini  ko‘rish  zarur.  Ayrim  hollarda  operatsiya  qilishga  ham  to‘g‘ri  keladi. 
Bunda pufaklar punktsiya qilinib, suyuqlik olib tashlanadi, bazan esa bu operatsiya 
omentorevaskulyarizatsiya  (buyrakni  ildizidan  ajratilmagan  charvi  bilan  o‘rash) 
bilan  birgalikda  bajariladi.  Buyrak  yetishmovchiligi  rivojlanganda  esa  oqibat 
yaxshi  emas.  Bu  hollarda  gemodializ  qilinadi.  Donor  buyragini  ham  ko‘chirib 
o‘tkazsa bo‘ladi. 
Multilakunar  pufak.  Buyrak  multilakunar  pufagi  bir  tomonlama  bo‘lib, 
o‘lchamlari  ancha  katta  va  ko‘p  kameralidir.  Pufak  odatda  buyrak  jomi  bilan 
tutashmaydi, kamerali pufaklar ham bir-biri bilan tutashmaydi. Pufaklar buyrakning 
bir qismida uchrab, odatda buyrakning qolgan qismlari zararlanmagan bo‘ladi, shu 
sababli normal funksional holatda bo‘ladi. 
Klinikasi.  Uzoq  vaqt  klinik  belgisiz  o‘tishi  mumkin.  Ba’zan  dispanser 
tekshiruvi  paytlarida  yoki  turli  sabablar  tufayli  qorin  sohasi  paypaslanganda 
to‘satdan  aniqlanadi.  Bu  o‘simta  yumshoq  muhitga  ega  bo‘lib,  paypaslagan 
maxalda  og‘riqsiz  bo‘ladi.  Ekskretor  urografiyada  esa  buyrakning  hajmi 
kattalashgan,  kosachalari  o‘z  joyidan  ichkari  tomonga  siljigan.  Laboratoriya 
tekshirishlari o‘zgarishsiz bo‘lishi mumkin. 
Bu  xastalikni  Vilms  o‘smasidan  ajratish  ancha  qiyin.  Shu  tufayli  ko‘pgina 
holatlarda  to‘g‘ri  tashxis  operatsiya  paytida  qo‘yiladi.  Kompyuter  tomografiya  va 
ultratovush  tashxisni  aniqlashga  yordam  beradi.  Exoskanerlashda  buyrak  o‘lcham 
jihatidan kichiklashganligini, bir nechta aylana shaklidagi exonegativ tarkibga ega 
bo‘lgan hosila aniqlanadi, hosila ortida akustik kuchayish kuzatiladi (17.11-rasm).