Terrozimning davlatlar taraqqiyotiga tahdidi

Kiberxavfsizlik fakulteti talabasi Ikromov Nurmuhammad ning Dinshunoslik fanidan

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

1- mustaqil ishi uchun tayyorlagan
TAQDIMOTI

Terrozimning davlatlar taraqqiyotiga tahdidi

Nurmuhammad Ikromov

Tekshirdi: Zayniddinova Vasila

Reja:

Terrorizm tushunchasi va uning asosiy belgilari
Xalqaro terrorizm
Terrorizmga qarshi kurash
By Ikromov_N

Terrorizm

(lotincha – «qo‘rqitish», «vahimaga solish») – aholining keng qatlamlarida vahima va qo‘rquv uyg‘otish, jamiyatda beqarorlik keltirib chiqarish orqali davlat hokimiyatini egallash maqsadiga qaratilgan jinoiy faoliyatdir.

Terror

Ommaviy va siyosiy maqsadlarga erishish uchun zo‘ravonlikdan hamda zo‘ravonlik qilish bilan tahdid solishdan muntazam foydalanishdir.

Terrorchi-kamikadze

XX asrning 60-yillaridan boshlab, terrorizmning mojarolarni keltirib chiqaruvchi hodisa sifatidagi salohiyati, butun-butun mintaqalar yo‘nalishi turlicha bo‘lgan terrorchi tashkilotlar va guruhlar faoliyat ko‘rsatgan joylarga aylanib qoldi. Buning natijasida, terrorchilik harakatining ko‘lamigina emas, balki metodlari ham o‘zgardi. Uning eng dahshatli ko‘rinishlaridan biri – o‘zini avvaldan o‘limga tayyorlagan terrorchi-kamikadzelar tomonidan amalga oshirilayotgan harakatlarni keltirish mumkin.
Musulmon mamlakatlarida terrorchi uyushmalar ommaviy bo‘la olmagani uchun aholining keng qatlamlari nomidan harakat qilish taassurotini uyg‘otish maqsadida diniy shiorlardan niqob sifatida foydalanadilar.

Xalqaro terrorchilik

Davlatlar, xalqaro tashkilotlar, siyosiy partiya va harakatlarni beqarorlashtirishga qaratilgan siyosiy qo‘poruvchilik faoliyatini ifodalaydi

Xalqaro terrorchilik harakatlarining asosiy belgilari:

• xalqaro huquq himoyasidagi ob’ekt yoki sub’ektlarga qarshi qaratilgani;
• davlatlar chegaralarini buzish orqali amalga oshirilishi;
• a’zolari ikki yoki undan ortiq davlat fuqarolari, shu jumladan, yollanma shaxslar bo‘lgan ekstremistik guruhlar tomonidan sodir etilishi;
• ekstremistik guruhlar tarkibida qo‘poruvchilik harakatlari bo‘yicha xorijlik yo‘riqchilarning qatnashishi;
• ekstremistik guruh a’zolarining boshqa davlatlar hududida tashkil etilgan maxsus lagerlarda tayyorgarlik ko‘rishi;
• tayyorgarlik ko‘rish va qo‘poruvchilikni sodir etishda xorijiy davlatlar va ekstremistik uyushmalar yordamidan, xalqaro tus olgan noqonuniy qurol-yarog‘ savdosi va narkobiznesdan keladigan moliyaviy manbalardan foydalanilishi.

Dunyoda terroristik hujum qurbonlari keskin oshgan…

Shu bilan birga halokatli hujumlar soni 44 foizga ko‘tarilgan, 2013 yilda qariyb 10 ming terakt hodisalari amalga oshirilgan, deyiladi, Global Terrorism Index hisobotida.

Xalqaro terrorizmni tadqiq qilgan Global Terrorism Index hisobotiga ko‘ra, 2012-2013 yil orasida dunyoda terroristik hujumlar oqibatida halok bo‘lganlar soni 61 foizga oshgan.

Aksariyat hujumlarning mas‘uliyati "Islomiy Davlat", Al-Qoida", "Boko Haram" va "Tolibon" harakati jangarilari zimmasidadir.

O‘zbekistonning terrorizmga qarshi kurash bo‘yicha mintaqaviy tashkilotlardagi ishtiroki.

O‘zbekiston Evropada Xavfsizlik va hamkorlik tashkiloti (EXHT), Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi (MDH), SHanxay hamkorlik tashkiloti (SHHT), Evroosiyo iqtisodiy hamkorligi tashkiloti (EIHT), Kollektiv xavfsizlik to‘g‘risidagi shartnoma tashkiloti (KHSHT), Islom konferensiyasi tashkiloti (IKT) kabi bir qator mintaqaviy tashkilotlar doirasida qabul qilingan ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashga qaratilgan shartnomalarni bajarishda faol qatnashib kelmoqda.

Markaziy Osiyoda terrorchilik

. Markaziy Osiyo davlatlari uchun diniy ekstremizm va xalqaro terrorizmning xavfi 1990 yilda Namangan va Andijonda, 1990–1996 yillarda Tojikistondagi fuqarolik urushi davomida, 1999 yili 16 fevralda Toshkent shahrida, 1999–2001 yillari Qirg‘izistonning Botken, O‘zbekistonning Surxondaryo va Toshkent viloyatlarida, 2004 yilning mart–aprel oylarida Toshkent shahri va Buxoro viloyatida, 2004 yilning iyul oyida Toshkent shahrida, 2005 yili may oyidaAndijonda amalga oshirilgan terrorchilik harakatlari timsolida o‘zini yaqqol namoyish etdi.

Terrorizmga qarshi kurash

“Jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga va terrorizmni moliyalashtirishga qarshi kurash to‘g‘risida”gi Qonun

(2006-yil 1-yanvar)

Dunyoda terrorchilikka qarshi kurash

Bunga misol qilib, 1934 yilda Madridda bo‘lib o‘tgan jinoyatchilikka oid qonunlarni unifikasiyalashtirish muammolariga bag‘ishlangan konferensiyada terrorizmning «Aholini dahshatga solish va har qanday ijtimoiy tashkillashuvni yo‘q qilish maqsadida biror bir vositani qo‘llash» degan ma'nodagi ta'rifi qabul qilinishiga erishilgan.

Chegarada…

Terroristik harakatlar rivojlanayotgan davlarlarning birinchi qatorida chegaradoshimiz Afg’oniston boryapti…

Ogoh bo’ling!!!

• Muayyan mamlakat hududida sodir etilgan terrorchilik xurujida qayd etilgan u yoki bu belgilarning bo‘lishi, unga xalqaro maqom berilishi va shundan kelib chiqib, unga mos choralar ko‘rilishiga olib keladi.

Terroristik oqimlarga qo’shilib qolishdan ogoh bo’ling!!!

E’tiboringiz uchun rahmat!

Foydalanilgan adabiyotlar:

• I.Jabborov “Jahon dinlari tarixi”
• https://www.britannica.com
• https://trt.net
• Wikipediyalar va boshqa saytlar