1. Zamonaviy terrorizm xilma-xil moliyaviy manbalardan oziqlanishi hisobiga faoliyat qamrovini kengaytirishga, moddiy-texnik bazasini mustahkamlashga harakat qilmoqda. Terrorchi tashkilotlarni oziqlantirib turuvchi asosiy moliyaviy manbalar sifatida quyidagilarni keltirish mumkin. Ayniqsa, noqonuniy qurol-yarog‘ savdosi va narkobiznes yordamida mablag‘lar to‘plash va undan tartibsizlik va beqarorlikni keltirib chiqarishda foydalanish ekstremistlarning asosiy yo‘li hisoblanadi.
1. Zamonaviy terrorizm xilma-xil moliyaviy manbalardan oziqlanishi hisobiga faoliyat qamrovini kengaytirishga, moddiy-texnik bazasini mustahkamlashga harakat qilmoqda. Terrorchi tashkilotlarni oziqlantirib turuvchi asosiy moliyaviy manbalar sifatida quyidagilarni keltirish mumkin. Ayniqsa, noqonuniy qurol-yarog‘ savdosi va narkobiznes yordamida mablag‘lar to‘plash va undan tartibsizlik va beqarorlikni keltirib chiqarishda foydalanish ekstremistlarning asosiy yo‘li hisoblanadi.
TERRORCHI TASHKILOTLARNING ASOSIY MOLIYAVIY MANBALARI
Xalqaro valyuta fondining 2006-yildagi ma’lumotlariga ko‘ra, dunyoning turli mintaqalaridagi narkokartellar uyushgan jinoyatchilik va xalqaro terrorizmni moliyalashtirishga har yili 500 milliondan to 1,5 milliard dollargacha mablag‘ sarflamoqda. BMT ekspertlari o‘tkazgan tadqiqotlar xulosalariga ko‘ra, jahonda har yili taxminan 100 ming narkoman vafot etmoqda. Statistik ma’lumotlar bugungi kunda narkobiznes savdosidan tushadigan daromad yiliga 400 milliard dollarni tashkil etishini ko‘rsatadi. Yer yuzi bo‘ylab bunday illatning tarqalishida diniy ekstremistik guruhlarning ham o‘ziga xos hissasi bor.
Xalqaro valyuta fondining 2006-yildagi ma’lumotlariga ko‘ra, dunyoning turli mintaqalaridagi narkokartellar uyushgan jinoyatchilik va xalqaro terrorizmni moliyalashtirishga har yili 500 milliondan to 1,5 milliard dollargacha mablag‘ sarflamoqda. BMT ekspertlari o‘tkazgan tadqiqotlar xulosalariga ko‘ra, jahonda har yili taxminan 100 ming narkoman vafot etmoqda. Statistik ma’lumotlar bugungi kunda narkobiznes savdosidan tushadigan daromad yiliga 400 milliard dollarni tashkil etishini ko‘rsatadi. Yer yuzi bo‘ylab bunday illatning tarqalishida diniy ekstremistik guruhlarning ham o‘ziga xos hissasi bor.
2.
2.
BMT ekspertlari o‘tkazgan tadqiqotlar xulosalariga ko‘ra, jahonda har yili taxminan 100 ming narkoman vafot etmoqda.
Statistik ma’lumotlar bugungi kunda narkobiznes savdosidan tushadigan daromad yiliga 400 milliard dollarni tashkil etishini
ko‘rsatadi. Yer yuzi bo‘ylab bunday illatning tarqalishida diniy
ekstremistik guruhlarning ham o‘ziga xos hissasi bor. Birgina
«al-Qoida» tashkiloti o‘z moliyaviy mablag‘larining 40 foizdan
ortiqrog‘ini narkobiznes orqasidan topishi ham so‘zimizning isboti bo‘la oladi. Shubhasiz, bu yetishtirilayotgan giyohvand vositalarni Markaziy Osiyo mamlakatlari hududi orqali boshqa mintaqalarga tarqatishga harakat qilinmoqda
Ekstremistik tashkilotlarda a’zolar tomonidan oylik daromaddan majburiy badal («baytulmol» yoki «tabarruhot») to‘lashning yo‘lga qo‘yilgani ham terrorchilik amaliyotlarini moliyaviy oziqlantiruvchi manba bo‘lib xizmat qilmoqda. Xususan, «Hizbut-tahrir» a’zolari orasida oylik daromadidan 5–20 foiz majburiy badal to‘lashi yo‘lga qo‘yilgan. Mutaxassislar fikriga ko‘ra, bunday shakllarda yig‘ilgan pullar qo‘poruvchilik harakatlarini amalga oshirish, terrorchilarni tayyorlash lagerlarini moddiy qo‘llab-quvvatlash uchun sarflangan. Masalan, 2002-yilda Germaniyada «rizbut-tahrir» diniy-ekstremistik tashkiloti tomonidan mahalliy musulmonlardan yig‘ilgan «tabarruhot»lar chet mamlakatlardagi terrorchilik amaliyotlarini moliyalashtirishga yo‘naltirilgani fosh etilgan. Shuningdek, 2007-yilda Pokistonda turli yo‘llar bilan yig‘ilgan xayriya pullarini «al-Qoida» ga qurol-yarog‘ sotib olishga sarflagani uchun tashkilotning barcha hisob raqamlari muzlatilgan.
Ekstremistik tashkilotlarda a’zolar tomonidan oylik daromaddan majburiy badal («baytulmol» yoki «tabarruhot») to‘lashning yo‘lga qo‘yilgani ham terrorchilik amaliyotlarini moliyaviy oziqlantiruvchi manba bo‘lib xizmat qilmoqda. Xususan, «Hizbut-tahrir» a’zolari orasida oylik daromadidan 5–20 foiz majburiy badal to‘lashi yo‘lga qo‘yilgan. Mutaxassislar fikriga ko‘ra, bunday shakllarda yig‘ilgan pullar qo‘poruvchilik harakatlarini amalga oshirish, terrorchilarni tayyorlash lagerlarini moddiy qo‘llab-quvvatlash uchun sarflangan. Masalan, 2002-yilda Germaniyada «rizbut-tahrir» diniy-ekstremistik tashkiloti tomonidan mahalliy musulmonlardan yig‘ilgan «tabarruhot»lar chet mamlakatlardagi terrorchilik amaliyotlarini moliyalashtirishga yo‘naltirilgani fosh etilgan. Shuningdek, 2007-yilda Pokistonda turli yo‘llar bilan yig‘ilgan xayriya pullarini «al-Qoida» ga qurol-yarog‘ sotib olishga sarflagani uchun tashkilotning barcha hisob raqamlari muzlatilgan.
