Termodinamika va statistik fizika

zarra  bir  vaqtning  o'zida  qo'shni  zarralar  kollektivi  bilan  o‘zaro
 
ta ’sirlashadi.  Shuning  uchun  ham   plazma  asosan  gaz  emas,
 
balki  uzoqdan  ta ’sir  etuvchi  kuchlar  bilan  bog‘langan  sistema
 
bo'lib  hisoblanadi.  Uzoqdan  t a ’sir  etuvchi  Kulon  kuchlari  va
 
plazmadagi  yengil  elektronlarning  katta  harakatchanligi  tu -
 
fayli,  plazmada  kollektiv  jarayonlar  katta  rol  o'ynaydi,  y a ’ni
 
tebranish  va  turli  xil  tipdagi  to‘lqinlar  katta  rol  o'ynaydi.
To‘la  ionlashgan  plazmani  olish  uchun  gazni  shunday  tem pe-
 
ratu ragach a  qizdirish  kerakki,  atom lar  harakatining  o'rtacha
 
energiyasi 
к  uning  to ‘la  ionizatsiya  potensialidan  k atta  yoki 
unga  teng  bo'lsin:
kT  >  I.
Vodorod  yoki  deytiriy  holi  uchun