Termiz davlat universiteti yuridik fakulteti

TEST TOPSHIRIQLARI.


1.Insonlarga xos bo‘lib, uni kelajakning loyihasi, deb ta’riflash mumkin bo’lgan tushuncha-bu…?
A.Maqsad B. Iroda S.Hissiyot D. Tuyg’u
2. Maqsadning shakllanishiga nima kuchli ta’sir o‘tkazadi?
A. sub’ektning ehtiyoj va manfaatlari
B. Hissiyot
S. O’z-o’zini anglash
D. Intilish
3. Kimning fikricha, “jamoaviylikni siqib chiqaruvchi, individuallikni hukmron tamoyilga aylantiruvchi bu- jamiyat”?
A. Popper
B. O.Kont.
S. A.S.Makarenko
D. V.Gyugo
4. Kim “Inson jamoaviy harakatini nari borsa foydasiz, hatto alohida shaxsning muvaffaqiyati va baxti nuqtai nazaridan zararli”, deb hisoblaydi?
A. Z.Bauman
B.Z.Freyd
S. Komenskiy
D. A.S,Pushkin
5. O‘zini majbur etish ayniqsa qanday vaqtda qo‘llaniladi?
A. o‘z kamchiliklarini va nuqsonlarni bilganda va ularni bartarf qilishda
B. o‘z shaxsini takomillashtirishda
S. o‘z ustida ishlashda
D. o‘z-o‘zini ishontirishda
NAZORAT SAVOLLARI
1. Orzu, maqsad deganda nimani tushunasiz?
2. Hissiyot nima?
3 O’z-o’zini anglash nima?
4 O’z-o’zini anglashning shaxs faoliyatida qanday o’rni bor?
5. O’z-o’zini ishontirish deganda nimani tushunasiz?


15-mavzu: Milliy an’ana va qadriyatlar shaxs komolotining poydevori. Tarixiy, ma’naviy-madaniy merosga sodiqlik.
REJA
1. Milliy an’ana va qadriyatlar shaxs komolotining poydevori.
2.Tarixiy, ma’naviy-madaniy merosga sodiqlik.
Tayanch so‘zlar: milliy an’ana va qadriyatlar, urf-odat, rasm-rusum, diniy an’analar, tarixiy, ma’naviy-madaniy meros

15.1. Milliy an’ana va qadriyatlar shaxs komolotining poydevori.
Milliy an’ana va qadriyatlar o’tmishdan kelajakka meros qoladigan, avloddan avlodga o’tadigan, jamiyat hayotining turli sohalarida namoyon bo’ladigan moddiy va ma’naviy qadriyat.
Milliy, madaniy, maishiy, ijtimoiy-siyosiy, diniy va boshqa an’analar bor. An’analar xalqlarning tarixiy rivojlanishi jarayonida shakllanadi. Odamlarning turmush tarzi, moddiy sharoitlari turli milliy an’analarning shakllanishiga ta’sir qiladi. Muayyan ijtimoiy tartib-qoidalar, axloq me’yorlari, urf-odat, marosimlar sifatida namoyon bo’ladi. Milliy an’analarni:
a) ijtimoiy-tarixiy hodisa;
b) jamiyat hayotidagi jarayonlarning tarkibiy qismi;
v) kishilar hayoti va faoliyatini belgilash mezoni;
g) jamiyat va odamlarni boshqarishning ma’naviy omillaridan biri sifatida tavsiflash mumkin.
Milliy an’analar yoshlarni tarbiyalash, ularni keksa avlod tajribalariga o’rgatish vositasi hamdir. Har bir davrning o’z milliy an’analari bo’lib, vaqt o’tishi bilan o’zgarib, mazmunan boyib boradi, ba’zilari yo’qoladi, yangilari vujudga keladi. Shuningdek, bir zamonning milliy an’analari ikkinchi zamonga mos kelmasligi mumkin. Davr talabiga javob bermaydigan milliy an’analar unutiladi. Har bir xalqning milliy an’analarida o’sha xalqning turmush tarzi, madaniy kamolot darajasi, milliy ong va qiyofasi ham aks etadi. Bir hudud aholisi yoki xalqiga xos milliy an’analarga har xil mafkuraviy nuqtai nazardan yondoshish, boshqa hudud yoki xalq nuqtai nazaridan baholash noto’g’ri. 
O’zbekiston mustaqillikka erishgandan so’ng sobiq sho’rolar tuzumida joriy etilgan milliy an’anaviy bayram va tantanali kunlarning ko’plari o’z ahamiyatini yo’qotdi. O‘zbek xalqining qadimdan tarkib topgan, hozir ham keng amal qilinadigan milliy an’analari bor. Bular jumlasiga keksalarga hurmat, qarindosh-urug’, mahalla-ko’y bilan oqibatli, yaqin aloqada bo’lish, el-yurtga sadoqat, hashar, mehmondo’stlik, nonni e’zozlash va boshqalar kiradi. O’zbekistonda Navro’z, Mustaqillik kuni, Konstitutsiya kuni, Ro’za hayiti, Qurbon hayiti va boshqa xalq bayramlari yaxshi milliy an’analar sifatida hayotga singib ketdi.