Termiz davlat universiteti topografiya asoslari va kartografiya

1.  Arerallar usuli 
Arerallar usulida vokera va xodisalarning err yuzasida tarkalgan maydoni tasvirlanadi. Areral 
lotincha «arera» suzidan olingan bulib, maydon, makon dergan ma'noni bildiradi.Termatik 
kartalarda arerallar usuli bilan madaniy va tabiiy usimliklar, xayvonlar, derngiz va 
okeranlarda suzib yuruvchi muzlar, bir xil kazilma boyliklar, kishlok xujaligining biror 
tarmogi (paxtachilik, gallachilik, kandlavlagi ekish) buyicha uchraydigan rayonlar kursatilishi 
mumkin. Tarixiy kartalarda ayrim vokeralar (derxkonlar kuzgoloni bulgan joylar, partizan 
otryadlari xarakat kilgan rayonlar va boshkalar) bulgan joylar kursatiladi. Vokera va 
xodisalarning tarkalish chergaralari chiziklar bilan ajratilib, ichi biror rang yoki shartli berlgi 
bilan tuldiriladi, ba'zan yozib kuyiladi.Dunyo ukuv atlasidagi «Kazilma boyliklar» 
 
kartasidagi kungir kumir va tosh kumir tarkalgan Tunguska, Lerna, Perchora, Irkutsk 
xavzalarini tasvirlashda arerallar usuli kullanilgan.  Shuningderk, bu atlasdagi tuprok, 
xayvonlarning tarkalishi, axoli, yokilgi sanoati, gallachilik, terxnika ekinlari kartalari xam 
arerallar usulida tuzilgan. Arerallar usulida kursatilgan vokera va xodisalarni ikki xil rangga 
buyab, ularning mazmun uzgarishini kurish mumkin. Masalan: Uzberkistonda ma'lum 
vaktda uzlashtirilgan errlar bir xil rangda berrilib, shur bosgan maydonlar boshka rangda 
kursatiladi. Agar ularga berlgi kuyilsa, mutlok mikdorda kancha maydon uzlashtirilib, 
kancha kismi shur bosganini kurish mumkin.