Termiz davlat universiteti topografiya asoslari va kartografiya



Download 1,41 Mb.
Pdf ko'rish
bet97/114
Sana16.09.2021
Hajmi1,41 Mb.
#176049
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   114
Bog'liq
topografiya asoslari va kartografiya

6.  Kartodiagramma usuli. 
Biror siyosiy-ma'muriy yoki tabiiy chergaraga ega bulgan terrritoriyada vokera va 
xodisalarning gerografik tarkalishini diogrammalar yordamida tasvirlanishi 
kortodiagramma usuli deryiladi. Kortodiogramma statistik usul xisoblanadi.  
Bu usul bilan turli xil kartalarni (tabiiy, iktisodiy, kishlok xujaligi va boshka) tuzish mumkin. 
Masalan: bu usulda derngizlardagi ovlanadigan balik mikdori, kishlok xujaligida 
foydalaniladigan err tarkibi, yillik yogin-sochin mikdori va boshka xil kartalarni tuzish 
mumkin. Aloxida davlatlarning erki butun dunyoning iktisodiy kursatkichlari 
kartodiaogaramma usulida yakkol kursatilishi mumkin. Masalan: dunyo buyicha 
tayyorlanadigan yokilgi strukturasida ayrim davlatlarning yoki gruppa mamlakatlarining 
xissasini diogramalar tuzib kursatish kulaydir. Bu usul iktisodiy kartalarni tuzishda kuprok  
kullaniladi. Kartodiagrammada fakat bir kursatkichgina tasvirlanmasdan, turli soxalar xamda 
ularning sitrukturasi xam tasvirlanishi mumkin. Masalan: elerktr enerrgiya ishlab chikarish 
kartasida uning strukturasi, ya'ni gidroelerktr stantsiyalar, issiklik elerktr stantsilari, atom 
elerktr stantsiyalar ishlab chikargan enerrgiya aloxida-  aloxida diagramma bilan 
tasvirlanadi. Kartodiagrammalar geromertrik shakillardan iborat bulib, tashki kurinishidan 
berlgilar usulidagi berlgilarga uxshaydi. Lerkin bular orasida katta fark bor.  
Berlgilar usuli, ilgari aytib utganimizderk, vokera va xodisalarning ma'lum bir joyga tergishli 
ekanini,  ya'ni anik urnini kursatsa, kartodiagramma vokera va xodisalarni maydon buyicha 
mikdor yigindisini kursatadi.  Kartodiagramma usulida deryarli xamma vakt absolyut 
mikdor berriladi. Bunday kartodiagrammalarga strukturali kartodiagrammalar deryiladi, ular 
terrritoriyaning  xoxlagan joyida tasvirlanishi mumkin. Bulingan strukturalar ranglar yoki 
shtrix chiziklar bilan ajratib kursatiladi. Kartodiagrammada vokera va xodisalarning 
dinamikasi (usishi va pasayishi) xam kursatilishi mumkin. Bu usulda vokera va  xodisalar bir 
xil shaklda tasvirlansa, ularni takkoslash oson. Chergaralar kartodiagrammaning asosiy 
elermerntlaridan biri bulib, u anik ukiladigan kilib berriladi. Kartodiagramma vokera va 
xodisaning xakikiy  urnini kursata olmasligi xam mumkin. Ba'zan unda tasvirlangan 
kursatkich boshka joyda xam berriladi. Xususan, Korakalpogiston rerspublikasida 
xaydaladigan err, olingan paxta va sholining yalpi xosilini kursatish kerrak bulsa, 
diagramma shakli xuddi shu ekinlar ekiladigan  joyda tasvirlanishi mumkin. Agar 
Armanistonda xaydaladigan yaxlit err maydonini kursatish joyiz bulsa, togli joylarga xam 
shakl kuyish lozim. Kartodiagrammalarning mazmuni kartaning lergerndasida berriladi. 
 

Download 1,41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   114




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish