Termiz davlat universiteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi tibbiy bilim asoslari fanidan amaliy

BOTULIZM 

Nazariy tushuncha. Botulizm - ovqat toksikoinfeksiyalari ichida og

’ir kechadigan 

kasallik  xisoblanib,  botulizm  tayoqchasi  va  uning  zahari  to

’shib  qolgan  ovqat 

maxsulotlarini  iste

’mol qilish natijasida kelib chiqadi. Kasallik asosan zararlanib 

qolgan qonserva maxsulotlarini iste

’mol qilganda ro’y beradi. 

 

Kasallikning  yashirin  davri  2-3  soatdan  2  xaftagacha  kasallik  to

’satdan 

boshlanadi. 

 

Dastlab  qorinda  og

’riq  yoki  to’sh  ostida  og’irlik  paydo  bo’lishi  mumkin. 

Ba

’zan  qorin  kepchiydi  va  qayt  qilish  kuzatiladi.  Qusish  1-2  martadan  so’ng 

to

’xtaydi.  Ayrim  bemorlarda  qusish  umuman  bo’lmasligi  mumkin.  Ba’zan 

subfebril  (38  gacha)  isitma  bo

’lishi  mumkin.  U  qisqa  muddatli  bo’ladi.  Og’iz 

qurishi va chanqash harakterli xisoblanadi. 

 

Kasallik  belgilari  boshlanganidan  so

’ng  bir  necha  soat  o’tgach,  asab 

sistemasining  zararlanish  belgilari  kuzatiladi.  Bemor  ko

’rishi  hiralashganidan 

shikoyat  qiladi.  Turli  narsalar  ko

’ziga yaqqol ko’rinmaydi, ko’ziga parda to’shib 

qolgandek  tuyo

’ladi,  uqishga  qiynaladi.  Ba’zan  g’ilaylik  rivojlanishi  natijasida 

bitta  narsa  ikkita  bo

’lib  ko’rinadi.  Ko’z  qorachiqlari  har  xil  kattalikda  bo’lishi 

mumkin, 

qovoqlar 

ko

’pincha  osilgan  (ptoz)  bo’ladi.  Bemor  yutish 

qiyinlashganidan ham shikoyat qiladi. Tomog

’iga narsa tiqilib turgandek tuyo’ladi. 

Ovqat  yutayotganida  qalqib  ketadi.  Tili  og

’ziga sig’mayotgandek bo’ladi. Ba’zan 

yumshoq  tanglay  parezi  kuzatiladi.  Bunda  bemor  ichgan  suyuq  ovqati  burnidan 

qaytib chiqishi mumkin. Ovozi uzgaradi, zurg

’a chiqadi, pichirlab gapiradi, ba’zan 

manqalanib gapiradi. Og

’ir xollarda nafas olish markazining falaji oqibatida o’lim 

sodir bo

’ladi.