Termiz davlat universiteti tarix fakulteti falsafa kafedrasi dinshunoslik

1.  Markaziy  Osiyo  xalqlari  qadimgi  diniy  e’tiqodlari:  shomonlik, 
tangrichilik,  zardushtiylik,  moniylik.  Markaziy  Osiyo  o‘zining  geografik  va 
geosiyosiy joylashuvi tufayli turli madaniyatlar va sivilizatsiyalarning to‘qnashuv 
nuqtasiga  aylandi.  Osiyo  qit’asining  Kaspiy  dengizi  va  Orol-Irtish  suv 
havzalaridan  to  hozirgi  Pokiston  va  Hindistongacha  bo‘lgan  katta  qismini 
egallagan  mintaqa  -  Markaziy  Osiyo  xalqlarining  tarixiy  ildizlari  uzoq  o‘tmishga 
borib  taqaladi.  Ushbu  xalqlar  haqidagi  yozma  ma’lumotlar  yunon  manbalari  va 
miloddan avvalgi VI-IV asrlarga oid qadimgi eron va xitoy yozuvlarida uchraydi.  
Mintaqa  Evroosiyo  markazida  joylashgan  bo‘lib,  Sharq  bilan  G‘arbni 
bog‘lovchi  bo‘g‘inga,  turli  xalq  va  elatlarning,  shuningdek,  diniy  tizim  va 
e’tiqodlarning doimiy aloqa maydoniga aylandi. Bunday etnik va diniy turfaxillik 
natijasida  shunday  vaziyat  yuzaga  keldiki,  u  ko‘plab  dinlarning  (zardushtiylik, 
buddaviylik,  yahudiylik,  xristianlik)  yo‘qolib  ketishiga  qaramay,  hozirgi  paytda 
mintaqada yashovchi xalqlarning urf-odatlarida saqlanib qoldi.