Termiz davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti geografiya kafedrasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI
TABIIY FANLAR FAKULTETI
GEOGRAFIYA KAFEDRASI

“Jahon geografiyasi” fani bo’yicha

O’ Q U V –U S L U B I Y M A J M U A

Bilim sohasi:	100000 – Gumanitar soha
Ta’lim sohasi:	140000 – Tabiiy fanlar
Ta’lim yo‘nalishi:	5140600 - Geografiya

Termiz 2021
Mazkur o’quv-uslubiy majmua Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2021 yil “__” _____dagi __-sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan fan dasturi asosida tayyorlandi.


Tuzuvchi: TerDU Geografiya kafedrasi
dotsenti Abdunazarov H.M.

Taqrizchi: TerDU Geografiya kafedrasi
dotsenti Allanov Q.A.

O’quv -uslubiy majmua TerDU kengashining 2021_ yil __________dagi
___-sonli qarori bilan foydalanishga tavsiya qilingan.


MUNDARIJA

			bet
		SO’Z BOSHI	4
I.		MA’RUZA MAVZULARI
		I-Qism. Jahon mamlakatlari iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi
1		Халқаро меҳнат тақсимоти ва унга таъсир этувчи омиллар	6
2		Жаҳон хўжалиги	10-20
3		Дунёнинг ҳозирги замон сиёсий харитаси, жаҳон мамлакатларининг социал-иқтисодий гуруҳлари	21-28
4		Жаҳон табиий ресурслари географияси. Экологик муаммолар	29-44
5		Жаҳон аҳолиси	45-50
6		Жаҳон урбанизацияси	51-52
7		Жаҳон саноати	53-60
8		Жаҳон қишлоқ хўжалиги	61-70
9		Жаҳон транспорти	71-77
10		Халқаро иқтисодий интеграция ва глобаллашув жараёнлари	78-81
11		Жаҳоннинг регионал тавсифи. Европа. Германия.	82-90
12		Буюк Британия. Франция. Италия.	91-101
13		Шарқий Европа ва МДҲ давлатлари	102-113
14		Осиё мамлакатлари. Шарқий Осиёнинг ривожланган давлатлари	114-126
15		Шарқий Осиёнинг ривожланаётган давлатлари	127-134
16		Осиёнинг бошқа давлатлари	134-148
17		Шимолий Америка давлатлари	149-164
18		Лотин Америкаси давлатлари	165-175
19		Африка давлатлари	179-188
20		Австралия ва Океания давлатлари	189-197
II.	AMALIY MASHG’ULOT MATERIALLARI		199-213
III.	MUSTAQIL TA’LIM VA KURS ISHI MAVZULARI		214-215
IV.	GLOSSARIY		215-225
V.	ILOVALAR		226-377

SO’Z BOSNI
Mazkur o’quv-uslubiy majmua “Jahon geografiyasi” fanidan “5140600-Geografiya” ta’lim yo’nalishi uchun mo’ljallangan bo’lib, Tabiiy fanlar fakultetining “Geografiya ” kafedrasi professor-o’qituvchilari tomonidan ishlab chiqilgan. “Jahon geografiyasi” fani o’quv uslubiy majmuasini yaratishda yetakchi xorijiy OTMlari o’quv dasturlariga asosiy adabiyotlardan foylalanildi.
“Jahon geografiyasi” fani “5140600- Geografiya” ta’lim yo’nalishi o’quv rejasiga asosan 5-semetrlarda mos ravishda 82 (маъруза) va 88 (амалий маш-улот) auditoriya soatlarda o’qitiladi. Semestr davomida Jahon siyosiy kartasining shakllanishi,undagi miqdor va sifat o’zgarishlar,Jahonning tabiiy resurslar geografiyasi xususan yer osti mineral foydali qazilmalar, yer, suv, o’rmon hamda Dunyo okeani resurslari, ekologik muammolar, Jahon aholisi, Jahon urbanizatsiyasi, Xalqaro mehnat taqsimoti va unga ta’sir etuvchi omillar, Jahon xo’jaligining tarmoqlar tarkibi (Sanoat, qishloq xo’jaligi, transport tarmoqlari), Xalqaro iqtisodiy integratsiya va globallashuv jarayonlari to’g’risida umumiy ma’lumotlar keltirilgan. Jahonning mintaqaviy obzori jumladan Germaniya, Buyuk Britaniya, Frantsiya, Italiya, MDH va Sharqiy Yevropa davlatlari , Sharqiy Osiyoning rivojlangan davlatlari, Janubiy-sharqiy va Janubiy Osiyo davlatlari, Shimoliy Amerika davlatlari Janubiy Amerika davlatlari, Shimoliy Afrika davlatlari , Tropik Afrika davlatlari, Janubiy Afrika davlatlari, Avstraliya va Okeaniya mamlakatlarining iqtisodiy geografik ma’lumotlari keltirilgan.
“Jahon geografiyasi” fanini o’zlashtirish jarayonida bakalavr Jahon siyosiy kartasidagi shakllanish bosqichlari,undagi sifat va miqdoriy o’zgarishlar,Jahon tabiiy resurslari geografiyasi, uning inson tomonidan o’zlashtirilishi,tabiiy resurslardan foydalanish ko’lamining oshishi, antropogen omillar ta’sirida vujudga kelgan ekologik muammolar, uni hal etish masalalari, Jahon aholisi va uning ko’payishi, joylashishi, aholining tarkibi, migratsiya va urbanizatsiya jarayoni, Xalqaro mehnat taqsimoti va unga ta’sir etuvchi omillar, Jahon xo’jaligi va uning tarmoqlar tarkibi (sanoat, qishloq xo’jaligi,transport), Xalqaro iqtisodiy aloqalar,hamda Jahonning yirik mintaqalari va alohida mamlakatlarining iqtisodiy –geografik tafsifi haqida bilim va ko’nikmalariga ega bo’ladi.
Ushbu o’quv uslubiy qo’llanma beshta qismdan iborat bo’lib, ular sillabus, ishchi o’quv reja, namunaviy va ishchi o’quv dastur, modulni o’qitishda foydalaniladigan interfaol ta’lim metodlari, ma’ruza materiallari (ma’ruza matni, adabiyotlar ro’yxati, mustaqil ta’lim mavzulari, glossariy, keyslar banki, nazorat savollari va test savollari) va amaliy mashg’ulotlar materiallari (amaliy topshiriqlar, namuna, adabiyotlar ro’yxati, tarqatma materiallar, keyslar banki, test savollari)dan tashkil topgan. Ma’ruza va amaliy mashgulotlar materiallari semestrlarga ajratilgan ҳolda berilgan.

Паст даражада урбанизациялашган мамлакатлар ҳам кўпчилиги Африка ва Осиёда мавжуд O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA