Termiz davlat universiteti Tabiiy fanlar fakulteti biologiya yo’nalishi 102-guruh talabasi

EPITELIY TO’QIMASI ANOMALIGIYALARI

Epiteliy to’qimasining hujayralari hamma joyda hamma vaqt bir-biriga nisbatan yonma-yon, zich joylashgan bo’ladi. Uning epidermis hujayralari qavat-qavat bo’lib joylashib, himoya vazifasini o’taydi. Yuqorida aytigandek, bu hujayralarda oraliq modda bo’lmaydi. Ular bir-biri bilan desmasomalar va tutashtiruvchi plastinkalar yordamida birikkan bo’ladi. Epiteliy to’qimasining hujayralari hamma vaqt bazal membrana ustida joylashadi. Bazal membrana muayyan strukturaga ega bo’lmagan, g`ovaksimon, ya’ni amorf modda va fibrinlar strukturasiga ega tuzilma bo’lib, epiteoliy to’qimasi hayotida muhim vazifani bajaradi. Masalan, birinchidan, epiteliy to’qimasi hujayralarning trofikasini ta’minlaydi, ya’ni oziq moddalar bazal membrana orqali diffuziya yo’li bilan kapillyar qon tomirlaridan (filtrlanib)epiteliy hujayralariga o’tadi (epiteliy to’qimasining o’zida esa qon tomirlari bo’lmaydi). Ko’p qavatli epiteliyning yuqori qavatida joylashgan hujayralar ham shu yo’l bilan o’z trofikasini ta’minlaydi, shuningdek bazal membrana o’z ostida joylashgan biriktiruvchi to’qimaning epiteliy to’qimasi yuzasiga o’sib siqib ketmasligini ta’minlaydi. Bordi-yu, epiteliy jarohatlansa (kesilib ketsa,