Termiz davlat universiteti sport boshqaruvi kafedrasi jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi

Mashg‘ulot yo‘nalishining o‘zgarishi. Sport formasiga kirib olingandan keyin, uni butun mas’uliyatli musobaqalar davomida saqlab turish va sport yutuqlariga erishishga aylantirish vazifasi paydo bo‘ladi. Yuqorida aytganimizdek, sport formasi - bu faqat holatgina emas, balki jarayon hamdir - sportda yutuqlarga erishishga tayyor ekanlikni ko‘rsatuvchi barcha fazilat, malaka, mahoratlarni uzluksiz takomillashtirib boruvchi jarayon hamdir. Sport formasini saqlab turish davrida navbatdagi musobaqalarning spesifik shart - sharoitlariga moslashish zaruriyati munosabati bilan uning ayrim komponentlari ancha sezilarli o‘zgarishlarga duch kelishi mumkin. Biroq, bu davrda tubdan o‘zgarishlar qilib bo‘lmaydi, chunki ular sport formasini yo‘qolishiga olib kelgan va shu bilan musobaqalarda muvaf-faqiyatli qatnashish imkoniyatidan mahrum etgan bo‘lur edi.
Jismoniy tayyorgarlik musobaqa davrida eng ko‘p kuch - g‘ayrat talab qiladigan kuchlanishlarga bevosita funksional tayyorgarlik xarakteriga ega bo‘ladi (mazkur sikl uchun) maxsus mashq bilan chiniqqanlikning maksimal darajasiga erishishga, uni ana shu darajada saqlab turishga va qo‘lga kiritilgan umumiy mashq ko‘rganlikni quvvatlab turishga qaratilgan bo‘ladi.
Sport - texnika va taktik tayyorgarlik harakat faoliyatining tanlangan formalarini imkon boricha yuqori pog‘onada takomil-lashtirishni ta’minlaydi. Bu, bir tomondan, ilgari o‘zlashti-rilgan malaka va mahoratlarning mustahkamlanishini nazarda tutsa, ikkinchi tomondan variativlikni, harakat koordina-siyasining nihoyatda nozir silliqlash, taktik tafakkurni rivoj-lantirish va maxsus bilimlarni chuqurlashtirish asosida sport kurashining turli sharoitlarida yaraydigan bo‘lishlikni orttiradi.
Ma’naviy - iroda tayyorgarligi musobaqalar davrida musobaqalarga bevosita psixologik jihatdan tayyor bo‘lish, sportchini jismoniy va ruhiy kuch - quvvatni oliy darajada namoyon etishga safarbar etishda alohida ahamiyat kasb etadi. Shu bilan birga eh-timol tutilgan sport mag‘lubiyatlariga to‘g‘ri munosabatda bo‘lishni va ijobiy emotsional holatni saqlab qolishni ta’minlash ham g‘oyat muhimdir.
Agar musobaqa davri uzoq davom etadigan bo‘lsa, u holda mashg‘ulot sport formasining poydevorini kengaytirish bilan bog‘liq bo‘lgan qo‘shimcha funksiyani ado etadi. Bunday holda uchraydigan oraliq bosqichlar ma’lum ma’noda tayyorlov davrini eslatadi.