Termiz davlat universiteti psixologiya kafedrasi

 
10.4.Kichik maktab yoshi davrida kognitiv-affektiv  sohalaridagi rivojlanish 
xususiyatlari 
Kichik  maktab  yoshidagi  o‘quvchilarning  barcha  o‘qish  faoliyati  qattiiy 
ravishda maqsadga muvofiqlashtirilgandir. Birinchidan, o‘quvchilar o‘qish, yozish, 
va  hisoblash  malakasini  egallashlarini,  arifmetika,  ona-tili,  tarix,  geografiya  va 
tabiyatshunoslikdan  geometriyaning  elementar  asoslaridan  ancha  katta  xajmda 
bilimni  ortirishlari  kerak.  Ikkinchidan,  bolaningsh  bilim  darajasi    va  bilish 
qiziqishlari  kengayadi  hamda  rivojlanadi.    Uchinchidan  bilim    jarayonlarininng 
taraqqiyoti,  aqliy  rivojlanish  yuzaga  keladi.  Faol  mustaqil  ijodiy  faoliyat  uchun 
qobiliyat  tarkib  topadi    va  nixoyat  o‘qishga  bo‘lgan  yo‘nalish  o‘qishga  nisbatan 
maxsuliyatli  munosabat  o‘qishni  yuksak  omillarini  topishi  kerak.  Kichik  maktab 
yoshidagi  o‘quvchilarning  bilim    jarayonlarini    va  ularning  faoliyatida  taraqqiy 
etishini harakterlab beramiz.  
Idrok  rivoji.
  Jismoniy  jarayonlar  rivojlanishi  butun  kichik  maktab  yoshi 
davomida  amalga  oshadi.  Garchi  bolalar  maktabga  etarli  rivojlangan  idrok  bilan 
kelishsa-da  (ularda  ko‘rish,  eshitish  o‘tkirlashadi,  ular  turli  shakllar  va  ranglarni 
yaxshi  farqlaydilar),  ularning  o‘quv  faoliyatidagi  idroki  faqat  shakl  va  ranglarni 
o‘rganish  va  anglashdan  iborat  bo‘ladi.  Birinchi  sinfda  qabul  qilingan  predmetlar 
tarkibiy  qismi  va  xususiyatlarining  tizimli  tahlili  mavjud  emas.  Bolaning  idrok 
etilgan  predmetlarni  tahlil  qilish  va  farqlash  imkoniyati  unda  shunchaki  his 
etishdan ko‘ra  murakkabroq faoliyat turining shakllanishi bilan bog‘liq. 
Kuzatish 

---

110 
 
deb  atalgan  faoliyat  turi  maktabda  o‘qish  jarayonida  juda  intensiv  ravishda 
shakllanib boradi, keyinchalik idrok biror maqsadga qaratila boradi.  
Bola  kuzatuvchanligi  haqida  shaxsning  alohida  xususiyati  sifatida  gapirish 
mumkin.  Tadqiqotlar  shuni  ko‘rsatadiki,  boshlang‘ich  ta‘limda  kichik  yoshdagi 
o‘quvchilarning barchasida bu muhim xislatni sezilarli rivojlantirish mumkin.