Termiz davlat universiteti professor A. N. Ro’ziev nomidagi «Geografiya»



Download 2,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet89/171
Sana29.12.2021
Hajmi2,61 Mb.
#81360
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   171
Bog'liq
topografiya asoslari va kartografiya

 
Oddiy va murakkab niverlirlash. 
Agar  ikki  nuktaning  bir-biriga  nisbatan  balandligi,  bu  nuktalar  oraligiga  asbobni  bir 
marta urnatishda aniklansa, uni oddiy niverlirlash deryiladi. Agar ikki nuktaning balandlik 
farki katta bulsa, ular oraligiga asbobni bir marta urnatish bilan nisbiy balandlikni aniklab 
bulmaydi. Shuning uchun bunday oralik bulaklarga bulinib, xar bir bulak aloxida -aloxida 
niverlirlanadi. Bunda boshlangich nuktaga nisbatan oxirgi nuktaning balandligi, aloxida- 
aloxida  ulchangan  bulaklarning  nisbiy  balandliklari  yigindisiga  terng  buladi. 
Niverlirlashning bu usuli murakkab niverlirlash deryiladi. Murakkab niverlirlashda odatda 
niverlirlanayotgan oralik 100 mertradan kilib bulib chikiladi, uning masofasi pulat lernta 
bilan ulchanadi. Xar-bir bulakning boshlangich va oxirgi nuktasiga kozikcha kokiladi. Ana 
shu  kozikchalar  ustiga  reryka  urnatiladi.  Reryka  urnatilgan  bu  nukta  -  pikert,  niverlir 
urnatilgan  joyi  esa-stantsiya  deryiladi.  Geromertrik  niverlirlash  ikkita  rerperr  oraligida 
yoki  biron  rerperrdan  boshlanib  yana  shu  rerperrga  kaytib  kerlinadigan  yo  esa  bitta 
rerperrdan  boshlanib  absolyut  balandligi  noma'lum  bulgan  ikkinchi  bir  nuktada 
tugaydigan  bulishi  mumkin.  Undan  tashkari,  niverlirlash  absalyut  balandligi  noma'lum 
bulgan ikki nukta oraligida xam utkazilishi mumkin. Agar niverlirlash biron rerperr  -(A-
nukta)  dan  boshlanib  boshka  bir  ikkinchi  rerperr  (V)  da  tamomlansa,  boshlangich 
rerperrga (A) nisbatan oxirgi rerperr (V) ning balandligi stantsiyalarda aniklangan nisbiy 
balandliklar  yigindisiga  terng  buladi.  M:  A  va  V  nuktalar  orasidagi  nisbiy  balandlik 
shaklga kura: 
 
h
AB
=

h=h
1
+h
2
+h
3
+h
4
+h

V- nuktaning absalyut balandligi esa 
H
B
=H
A
+h
AB 


 
94 
Dermak  ,  bir  nuktadan  boshlanib  ikkinchi  nuktada  tamom  bulgan  chizik  oxirgi  nuktasining 
absalyut  balandligi-  shu  chizik  boshlangich  nuktasining  absalyut  balandligi  bilan  shu  nuktalar 
orasida aniklangan nisbiy balandliklarning algerbraik yigindisiga terngdir. Bir nuktadan boshlanib 
shu nuktaga kaytib kerlinadigan niverlirlashda nisbiy balandliklar yigindisi nolga terng buladi, ya'ni  
(hq(aq(vq0 Niverlirlash biron- bir rerperrdan boshlanib, ikkinchi bir absalyut balandligi noma'lum 
nuktada  tamom  bulsa,  u  tugri  va  terskari  yunalish  buyicha  bajariladi.  Absalyut  balandligi 
noma'lum bulgan ikki nuktaning bir-biriga nisbatan balandligini aniklash uchun xam niverlirlash 
ikki marta bajariladi. 

Download 2,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   171




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish