Termiz davlat universiteti professor A. N. Ro’ziev nomidagi «Geografiya»



Download 2,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet135/171
Sana29.12.2021
Hajmi2,61 Mb.
#81360
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   171
Bog'liq
topografiya asoslari va kartografiya

 
 
 
 
 
 
 
17. Mavzu: Kartografik gernerralizatsiya. 
Reja 
1.  Umumiy tushuncha. 
2.  Kartografik gernerralizatsiyaga ta'sir kiluvchi omillar. 
3.  Kartografik gernerralizatsiya turlari. 
 
1. Umumiy tushuncha. 


 
 
 
155 
Gerografik  kartalarning  eng  asosiy  xususiyatlaridan  biri,  uni 
gernerralizatsiya kilishdir. 
ERr yuzi kartaga tushirilganda undagi barcha tafsilotlar emas, balki eng 
asosiylarigina tanlanib tasvirlanadi. Bu ishlar ma'lum koida va bilim asosida 
bajariladi. Kartografiyada buni gernerralizatsiya derb yuritiladi. 
Umuman,  gernerralizatsiya  kartografiyada  kartaning  ishlatilishiga, 
termatikasiga, masshtabiga karab bor manbalardan eng asosiysini, shu joy 
uchun kerrakli ma'lumotlarni saralab tanlab olish dermakdir. 
«Gernerralizatsiya»  terrmini  frantsuzcha    “generalisation”  umulashtirish 
dergan ma'noni bildirib, lotincha “generalis” (umumiy, asosiy) suzidan kerlib 
chikkan. 
Gernerralizatsiya  jarayoni  masshtab  uzgarganda  (kichrayganda)  kuzga 
ayniksa yakkol tashlanadi. 
Masalan: 1:10000 masshtabli kartada axoli yashaydigan joydagi binolar 
kora rangda, tomorkalar shtrix chiziklarda tasvirlanadi. 
1:25000  masshtabli  kartada  xamma  binolar  bir  xil  kora  rangda 
tasvirlanadi. 
1:50000  masshtabli  kartada  esa  kvartallar  xam  umumlashtirilib,  eng 
asosiylari berriladi, tomorkalar esa butunlay tushirib koldiriladi. 
6-sinflar  uchun  chikarilgan  materriklar  atlasida  ERvropaning  tabiiy 
kartasi  bilan  (1:25000000  masshtabli),  iklim  kartasini  (1:50000000 
masshtabli) takkoslasak, tabiiy kartada Perrinery yarim orolida 7 ta daryo va 
12  ta  nom  berilgan,  iklim  kartasida  esa  4  ta  daryo  va  bittagina  gerografik 
ob'erktning  nomi  berrilgan  xolos,  yoki  1:25000000  masshtabli  kartada 
Skandinaviya  yarim  orolining  kirgoklari  juda  egri-bugri  kilib,  1:50000000 
masshtabli  kartada  esa  kirok  chiziklari  umumlashtirilib,  ancha  tugri  kilib 
berrilgan. 

Download 2,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   171




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish