Termiz davlat universiteti professor A. N. Ro’ziev nomidagi «Geografiya»

Kuz bilan chamalab plan olish tartibi. 

---

 
 
 
121 
Marshrut  planini  olishda  marshrut  chizigining  burilish  nuktalari  tayanch  nuktalar 
bulib  xizmat  kiladi.  Agar  marshrut  (plani  olinadigan  joy)  shimolga  tomon  davom 
etgan  bulsa,  boshlangich  nuktalarning  urni  planshertning  janubiy  (kuyi)  kismida, 
shark  tomonga  chuzilgan  bulsa-garb,ya'ni  ung  tomonda  berlgilanadi.  Sungra  bu 
nuktada  planshert  bilan  turib,  planshert  kompas  yordamida  kayta  orierntirlanadi. 
Vizir  chizgichi  boshlangich  nuktaga  bir  kirrasi  tergib  turadigan  kilib  kuyiladi  va 
ikkinchi  tayanch  nuktalarning  yunalishi  chiziladi.  Boshlangich  (birinchi)  tayanch 
nukta atrofidagi prerdmertlar chamalab kuz bilan yoki kersishtirish usulida planga 
tushiriladi.  Birinchi  nuktada  ish  tamom  bulgandan  sung  ikkinchi  nuktaga  boriladi. 
Bunda  bir  yula  masofa  xam  ulchanadi.  Ikkinchi  nuktada  xam  planshert  kompas 
yordamida  orierntirlanadi  va  ulchangan  masofa  asosida  planshertda  ikkinchi 
tayanch  nuktaning  urni  berlgilanadi.  Ikkinchi  nuktada  turib  uchinchi  nuktaning 
yunalishi berlgilanadi va bu nuktada xam atrofdagi prerdmertlar planga tushiriladi. 
Sungra  uchinchi  nuktaga  boriladi.  Keryingi  nuktalarda  xam  ish  yukoridagi  kabi 
bajariladi.  Maydonning  planini  olishda  uning  chergarisi  buylab  yuriladi  va 
planshertda  yopik  poligon  yasaladi.  Yopik  poligon  boglanmasligi  poligon 
perrimertrining  1:50  idan  ortmas,  u  grafik  usulda  tuzatiladi.  Poligon  atrofidagi 
prerdmertlar  marshrut  buyicha  planga  tushirilib  boriladi.  Poligon  ichidagi 
prerdmertlar esa maydon ichida bir nercha marshrutlar (diogonal hr) utkazib planga 
olinadi.