Termiz davlat universiteti metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish asoslari

 
Fizik-kimyoviy -gaz, suyuklik zichligi, yopishkoklik, jismlarning namligi 
va xokazolarni o’lchash; 
5.
 
Issiklik -xarorat, issiklik va xokazolarni o’lchash; 
6.
 
Vakt, chastotani o’lchash; 
7.
 
Elektr va magnit kattaliklari -tok kuchi, kuchlanish, kuvvat, elektr 
karshiligi, magnit maydonini va xokazolarni o’lchash; 
8.
 
Radioelektron -signallarni o’lchash; 
9.
 
Akustik kattaliklar -xavo, gaz, suv va katgik jismlarda, shovkin darajasi 
va xokazolarni o’lchash; 
10.
 
Optiq kattaliklar-materiallarning optiq xususiyatlari (okligi, tinikligi, 
rangi, yaltirokligi) ni o’lchash; 
11.
 
Ionli nurlanishni va yader doimiyliklarini o’lchash, ionli nurlanishning 
dozimetrik 
kursatkichlari, 
ionli 
nurlanishning 
spektral 
kursatkichlari, 
radionuklidlarning faolligini o’lchash. 
O’lchashning turlari vausullari 
O’lchashning ikki xil turi mavjud:
1.
 
Laboratoriyaviy O’lchash. 
2.
 
Texnik O’lchash. 
«Laboratoriyaviy O’lchash»-annk
buladi va O’lchashning xatoligi 
aniklanadi va xisobga olinadi. Bu O’lchash ilmiy-tadkikot ishlarida kullaniladi. 
«Texnik O’lchash»
-
bu o’lchashda asbob xatosi anikdanmaydi, ammo 
asboblar tasdiklangan xatolik chegarasida ishlatiladi. Ishlab chikarish sharoitida 
xom ashyo va tayyor maxsulotlarning kursatkichlari texnik o’lchash yordamida 
aniklanadi.
Ulchanayotgan kattalikning son kiymati quyidagi o’lchash usullari bilan 
aniklanadi: 
Bir karrali o’lchash
-
bir marotaba bajarilgan O’lchash. Masalan: vakt, 
savdoda max,sulot massasi yoki xajmini o’lchash.