Termiz davlat universiteti kimyo va texnologiya fakulteti

IKINCHI QONUNNING ASOSIY TENGLAMASI

Yuqorida bayon etilganidek, entropiyaning qiymati isitgichdan olingan (yoki sovitkichga berilgan) issiqlik miqdoriga va bu jarayon qaysi temperaturada borganligiga bog’liq, ya‘ni S = φ (Q, T). Bu bog’lanish turli jarayonlar uchun turli ko’rinishda ifodalanadi. Karno sikliga ko’ra qaytar jarayonlarda bu bog’lanish

(V.3)

yoki (V.4)

shaklida ifodalanadi.

tenglamadan

bo’ladi.

Qaytmas jarayonlarda issiqlik manbaidan olingan issiqlikning qaytar jarayonga nisbatan kamroq qismi ishga aylanganligidan, ya‘ni qaytar bo’lganidan,

(V. 5)

δQ_Qaytar > δQ_Qaytmas (V. 6)

Demak (V.3) va (V.4) tenglamalardan har qanday qaytmas jarayon uchun:

(V.7)

yoki (V.8)

bo’ladi.

(V.3) va (V.7) tenglamalarni birlashtirib quyidagicha yozish mumkin:

(V.9)

yoki (V.10)

tenglik ishorasi (=) qaytar va tengsizlik ishorasi (><) qaytmas, o’z – o’zicha boradigan jarayonlarga mansub. Bu (V.9) va (V.10) tenglamalar ikkinchi qonunning asosiy tenglamasi bo’lib, uning matematikaviy ifodasidir.