Termiz Davlat Universiteti Iqtisodiyot va Turizm fakulteti Turizm ta`lim yo`nalishi 4-bosqich 405- guruh talabasi Xursandov Xudoyshukurning Turizmda Rejalashtirish fanidan tayyorlagan

Toshkent tibbiyot akademiyasi termiz filliali davolash ishi yo’nalishi 105-b guruh talabasi Xursandov Abdulloning tibbiy kimyo fanidan tayyorlagan

Mustaqil

ishi

YUQORI MOLEKULALI BIRIKMALAR.ERTMALARNING XOSSALARI.QONNING REOLOGIK XOSSALARI

REJASI:

1.Yuqori molekular birikmalar,olinishi,xossalari, 2.Eritmalar

3.Qon va uning reologik xossalari

YUQORI MOLEKULAR BIRIKMALAR

Yuqori molekular birikmalar (YMB) kelib chiqishi bo‘yicha 3 ga bo‘linadi: 1) tabiiy; 2) sintetik va 3) sun’iy. Tabiiy YMB larga o‘simlik va hayvonot dunyosida keng tarqalgan va ularning hayoti uchun muhim ahamiyatga ega bo‘lgan selluloza, kraxmal, oqsillar, nuklein kislota, lignin va tabiiy kauchuklar va boshqalar kiradi. Sun’iy YMB tabiiy yuqori molekular birikmalarni kimyoviy qayta ishlash natijasida hosil qilinadi. Masalan, viskoza va asetat tolalari — sellulozani qayta ishlash, rezina esa tabiiy kauchukni vulkanlash mahsulidir. Sintetik YMB larga sintetik-plastik massalar, kauchuklar va sintetik tolalar kiradi. Sintetik YMB tabiatda uchramaydigan kichik molekulali birikmalardan, polimerlanish va polikondensatlanish reaksiyalari asosida sintez qilib olinadi.

YMB ko‘pincha polimerlar (grekcha «poli» — ko‘p, «meros»— qism ma’nosiga ega) ham deb ataladi. Bir necha ming molekulalari o‘zaro birikib, polimer hosil qiladigan quyi molekular moddalar monomerlar deyiladi. Masalan, quyidagi reaksiyada:

Polimer molekulalari makromolekula ham deyiladi. Makromolekulada ko‘p marta takrorlanadigan atomlar gruppasi —CH2—CH2— struktura birliklari deyiladi. Polimer molekulasidagi n soni monomerning necha molekulasi birikib, makromolekula hosil qilishini ko‘rsatadigan son bo‘lib, polimerlanish darajasi deyiladi.

Tabiiy YMB(Tabiiy kauchuk)

Sintetik YMB(plasmassa)

Suniy YMB (viskoza)