Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti "moliya" kafedrasi

  

D

T

                 Kassa       K

T 

  

D

T

       Hisob-kitob schyoti     K

T 

 

 

 

 

 

 

YUqorida keltirilgan misoldagi xo‘jalik jarayoni tufayli «Kassa» va «Hisob-kitob schyoti» 

schyotlari bir-biri bilan bog‘lanadi. 

Xulosa  qilib  aytish  mumkinki,  ikkiyoqlama  yozuv  —  bu  xo‘jalik  jarayonida  vujudga 

keladigan o‘zgarishlarning schyotlar tizimi orqali ifodalanishidir. 

Ikkiyoqlama yozuv usulining ahamiyati shundaki, uning yordamida, hisob ishlari to‘g‘ri 

yuritilayotganligini nazo- rat qilib borish imkoniyati yaratiladi. Korxona xalq xo‘jaligining qaysi 

tarmog‘iga qarashligidan qat’iy nazar, unda qanday xo‘jalik jarayoni ro‘y berishidan qat’iy nazar 

har  doim  ikki  xil  yoki  undan  ortiq  xo‘jalik  mablag‘i  yoki  ularining  tashkil  topish  manbalari 

ishtirok etadi. SHuning uchun ham xo‘jalik jarayonlarini schetlarida aks ettirishda 2 yoki undan 

ortiq schetlardan foydalaniladi.  

 Quyidagi  misollar  orqali  ikki  yoklama  yozuv  va  uni  amaliyotda  qo‘lanilishini  tushuntirib 

beramiz:  

1. 

 

Misol.  Mehnat  haqi  berish  uchun  hisoblashish  schetidan  kassaga  pul  olinadi.  70.000 

so‘m  Jarayonni  taxlil  qilib  o‘rgansak,  korxonaning  bankdagi  hisob-kitob  schetidagi  mablag‘i 

kamayib, korxonaning kassasida esa naqd pul ko‘paydi. Sxema ko‘rinishida jarayonni schetlarda 

aks ettirish qo‘yidagi ko‘rinishda bo‘ladi 

                     D+ Kassa K-                                                             D+ Hisoblashish scheti K- 

  

               70,0                                                                                                70,0 

 

  

Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, ikki yoqlama yozuv-bu xo‘jalik jarayonida vujudga 

keladigan o‘zgarishlarni schetlar tizimi orqali ifodalanishidir.