Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti "moliya" kafedrasi

2. Asosiy mablag‘larni baholash. 

Asosiy vositalar qayta baholanishi esa ikki holat natijasida vujudga keladi: 

-

 

hukumat qaroriga ko‘ra; 

-

 

ta’sischilar qaroriga asosan. 

Koldik  qiymat  –  bu  asosiy  vositalarni  boshlang‘ich  yoki  joriy  qiymat  bilan  jamgarilgan 

amortizatsiya summasi farqidir. 

Tugatish qiymati – asosiy vositani foydali foydalanish muddati oxirida tugatish natijasida 

vujudga kelishi mo‘ljallanayotgan qiymatdan, hisobdan chiqarish bo‘yicha kutilayogan xarajatlar 

ayirmasidir. 

                                                 

6

 

Barry Elliot, Jamie Elliot. Financial accounting and reporting. (ISBN: 978-1-292-08057-4) London, 2015. 17th edition 

 

---

 Amortizatsiya  qilinadigan  qiymat  –  bu  asosiy  vositalarni  boshlang‘ich  qiymati  bilan  nazarda 

tutilayotgan (baholangan) tugatish qiymati o‘rtasidagi farqdir. 

 

Asosiy  vositalarni  yuqorida  sanab  o‘tilgan  baholash  natijasida  vujudga  keladigan 

qiymatlari Buxgalteriya hisobi milliy standarti (BXMS) № 5 da keltirib o‘tilgandir. 

 

Xo‘jalik  mablag‘lari baholanayotganda xaqikiylik va bir xillik prinsipiga rioya qilinishi 

shart. 

 

Haqiqiylik prinsipi xo‘jalik mablag‘lari sumda baholanilishini to‘g‘ri amalga oshirilishini 

talab etadi. 

 

Bir  xillik  prinsipi  baholashda  qo‘yidagicha  namoyon  bo‘ladi.  Joriy  hisobda  mablag‘ 

qanday  baholangan  bo‘lsa,  balans  va  hisobotning  boshqa  shakllarida  aks  ettirilganda  ham  shu 

bahoda ko‘rsatilishi shart. 

 

YUqorida tovarlar, hamda asosiy vositalar baholanishi hisobot ma’lumotlarni keltirildi. 

 

Quyida esa korxona ba’zi mulklarini baholanishi hisobot so‘z yuritamiz.