Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti moliya kafedrasi

Banklarning qimmatli qog‘ozlar bozoridagi operatsiyalari qimmatli qog‘ozlarni emissiya qilish va sotish hisobini yuritish, ularni saqlash; qimmatli qog‘ozlarni xarid qilish; mablag‘larni qimmatli qog‘ozlarga investitsiyalash; dilerlik, depozitor va aksionerlar reyestrini yuritish va saqlash; tijorat, brokerlik, trast operatsiyalarni bajarish va maslahatlar berish; mijoz bilan tuzilgan shartnomaga binoan qimmatli qog‘ozlarni boshqarish va h.k. Banklarning qimmatli qog‘ozlar bilan amalga oshi-riladigan faoliyat turlari. Mablag‘larni qimmatli qog‘ozlarga investitsiyalash turli xil qimmatli qog‘ozlar: oddiy va imtiyozli aksiyalar; obligatsiyalar; davlat qarzdorlik majburiyatlari; depozit sertifikatlari; veksel va boshqalarga mablag‘larni qo‘yish orqali amalga oshi-riladi. Alohida olingan davlatlarda bank tizimining rivojlanishi va banklar o‘tkazadigan operatsiyalarning turlari va ko‘lamiga qarab ularning investitsion faoliyati turli yo‘nalishlarga qaratilgan bo‘lishi va shu operatsiyalar turlari bo‘yicha olinadigan daromad salmog‘i ham turli bo‘lishi mumkin.  Daromadlilikni ta’minlash maqsadida, lekin likvidligini xavf ostiga qo‘ygan holda banklar o‘z mablag‘larini ba’zi bir hukumat muassasalari obligatsiyalari va korporatsiyalarning birinchi darajali obligatsiyalariga investitsiya qiladilar. Rivojlangan mamlakatlarda tijorat banklarning investitsion faoliyati daromad keltirishi nuqtayi nazaridan bank daromadi tarkibida keyingi ikkinchi manba hisoblanadi.

Tijorat banklari quyidagi turdagi qimmatli qog‘ozlarni chiqarishlari mumkin:

• 
  ustav kapitalini shakllantirish maqsadida chiqariladigan aksiyalar;
  
• 
  o‘z qarz majburiyatlari: obligatsiyalar, depozit va omonat sertifikatlari; 
  
• 
  qo‘shimcha zayom mablag‘larini jalb qilish maqsadida chiqa-riladigan veksellar.