Termiz davlat universiteti iqtisodiyot fakulteti

XXI asr uchun ish dasturi turizm bo’yicha davlat idoralari oldiga quyidagi asosiy masalalarni qo’yadi:

-nazorat qiluvchi iqtisodiy va boshqa tizimlarni kamaytirish;

-turizmning iqtisodiyotga, jamiyatning ijtimoiy va madaniy hayotiga va atrof-muhitga ta’sirini baholash;

-turizm sohasida xizmatchi kadrlar tayyorlash;

-turizmning uzoq muddatli barqaror taraqqiyotini rejalashtirish,

-rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlar o’rtasida ma’lumot almashish;

-jamiyat barcha qismlarining turizmni rivojlantirishda qatnashuvi;

-yangi turmahsulot tushunchasi;

-amalga oshirilgan chora-tadbirlar natijalarini baholash;

-xalqaro faoliyatda hamkorlik o’rnatish.

Dasturning birinchi vazifasi quyidagilarni o’z ichiga oladi:

-dastur maqsadlarini amalga oshirish bilan shug’ullanuvchi, turizmning rivojiga yo’naltirilgan mavjud milliy, xalqaro va boshqa tizimlarning faoliyatini baholash;

-turizmning xususiy va davlat tarmoqlari o’rtasida hamkorlik;

-turizm tarmog’iga soliq va to’lovlar solish shu tariqa belgilanishi kerakki, turizm infratuzilmasini kengayshtirish, atrof-muhitni yaxshilash va boshqa maqsadlar uchun yetarli mablag’lar bo’lsin;

-tovar va xizmatlar uchun turizm bilan bog’liq ekologik xarajatlarni xisobga oluvchi narxlarni kafolatlovchi iqtisodiy chora-tadbirlar qabul qilish. Iqtisodiy rag’batlantiruvchi choralar shuningdek turistik firmalarning atrof-muhitni muhofaza qilish borasidagi yutuqlarini rag’batlantirish uchun ham ishlatilishi kerak.

Ikkinchi vazifa o’z ichiga turizm taraqqiyoti jamiyatning ijtimoiy- iqtisodiy va madaniy hayoti uchun oqibatlarini baholashni oladi. Bu esa o’z navbatida suv resurslari, elektr quvvati, transport vositalaridan samarali foydalanish, turizm sohasida ish bilan ta’minlash, mahalliy aholi qatnashuvi siyosatining mavjudligi, atrof-muhit, madaniy, tabiiy va tarixiy qadriyatlarni muhofaza qilish kabi masalarni ko’rib chiqish zaruratini tug’diradi.

Turizmda kadrlar tayyorlash va rejalashtirish dasturi muhim hisoblanadi. Maktablarning o’quv rejalariga turizm ekologiyasi bo’yicha o’quv kursini kiritish tavsiya qilinmoqda. Kadrlarni nazariy va amaliy jihatdan tayyorlash maqsadida davlat turistik tashkilotlar va professional turistik birlashmalar xususiy sektor bilan hamkorlik qilishlari maqsadga muvofiqdir.

Xulosa

Umuman olganda turistlarni shaxsiy sug’urta qilish, sug’urtalashning xavfli bir turi bo’lib, uning asosiy xususiyati (ahamiyati) qisqa muddatliligi shuningdek sug’urta holatida sodir bo’lishi mumkin bo’lgan katta darajadagi zararlardadir. Asosan turistlarni shaxsiy sug’urta qilish hodisalariga baxtsiz voqealardan sug’urtalash, kasalliklardan sug’urtalash, o’lim yoki qurbon bo’lish hodisalari kiradi. Afsuski, bizning ko’pgina fuqarolarimiz «Agar bunday bo’lsachi-yoki unday bo’lsachi?» degan fikr bilan bo’lib, ya’ni ishonib-ishonmay ko’ngli sug’urta qilish xizmatlaridan to’lmaganligi sababli, turistik safarlarga chiqayotgan paytida oldindan o’zini sug’urtalash hayoliga ham kelmaydi. Bizning Respublikamizda ham turistlarni sug’urtalashda chet el turistik sug’urta kampaniyalari bilan aloqani mustahkamlashni joiz deb bilamiz. Hozirgi bozor iqtisodiyotiiga o’tish jarayonida chet el tajribalaridan foydalanish turistlarimiz uchun ham sug’urta kompaniyalari uchun ham juda katta foyda keltiradi deb o’ylaymiz.

Umuman olganda turistik tashkilotlardan olindigan soliq ta’riflari Har bir davlatning ichki imkoniyatlardan kelib chiqqan holda amalga oshiriladi. Mamlakatimizda ham turizmda soliq tizimini takomiollashtirish bo’yicha bir qancha imtiyozlar yaratilmoqda. Xorijiy malakatlarda turistik kompaniyalar bir qancha soliq to’lovidvn ozod qilingan. Jumladan Ispaniya, Gretsiya, Germaniya davlatlarida soliq mexanizmi ancha takomillashgan. Ushbu davlatlarning tajrabalaridan mamlakatimiz turizmi sohasida qo’llash maqsadga muvofiqdir. Bu esa mamlakatda turizmning rivojlanishiga katta turtki bo’ladi. Hozirgi bozor iqtisodiyotiiga o’tish jarayonida chet el tajribalaridan foydalanish turistik kompaniyalarga yaratiladigan soliq imtiyozlarida juda katta foyda keltiradi deb o’ylaymiz.