Termiz davlat universiteti fizika- matematika fakulteti informatika o

LABORATORIYA ISHI-12: MARKAZIY PROSSESORNING OLIB TURINI ANIQLASH

Topshiriqlar rejasi:

1. 
   
   Markaziy mikroprosessorni yechib olish.
   
2. 
   
   Markaziy mikroprosessorning turini aniqlash.
   
3. 
   
   Mikroprotsessorning asosiy qurilmalari.
   

Inson faoliyatining barcha sohalarida zamonaviy hisoblash texnikasi vositalaridan samarali foydalanish muhim ahamiyat kasb etayotganligi bois har birimiz ushbu sohani o’rganib borish biz uchun foydadan holi bo’lmaydi.

Kompyuterlarni tarixiga nazar tashlaydigan bo’lsak albatta 1940 yillardan boshlab EHMlarga asos solina boshlagan o’sha paytlarda albatta buni EHM deyishni o’zi bir to’grimi yoki yo’qmi albbata bu hozirgi ishlatayotgan kompyuterlarni asoslari hisoblangan. EHM bir o’zi 3 ta xonada joylashgan bo’lib yirik lampalar bilan jihozlangan. Elektron tablo bo’lgan. Asosiy qismlari lampalardan iborat bo’lganligi uchun lampalar tez-tez kuygan va u darajada ko’p amallar bajarmagan. Bu esa o’z navbatda izlanishlar va yana ko’proq izlanishlarga olib kelgan. Izlanishlar zoyi ketmagan balki yangi–yangi imkoniyatlar va ulkan EHMlarni hajmini kichrayishiga olib keladi. Rivojlanish natijasida EHMlar bora-bora turlarga ajralishga olib keladi. Mini EHMlar, o’rta EHMlar va super EHMlar ga ajraladi. Bular sekundiga minglab va o’n minglab amallar bajarishi bilan farq qilib boradi. Hozirga kelib nano sekundlarda amallar bajarmoqda.

Bunda kompyuterlarga endi boshqarish tizimini osonlashtirish uchun yangi sistemalar qobiq dasturlar va o’z navbatida matnlar bilan ishlay oluvchi professional dasturlar zarurligi ehtiyoji ortib bordi. Sistemalarni birinchi navbatda MS-DOS lar orqali boshqarilgan. DOS da boshqarish bir muncha qiyinlashganligi sababli dasturchilar tomonidan qobiq dasturlari yaratildi. Bular jumlasiga Volkov Commander, Total Commander, DOS Navigator, FAR, Total Commander dasturlari kiradi.

Microsoft firmasi garchand WINDOWS dasturini dastlab 1983 yilda yaratgan bo’lsalarda, yildan-yilga uni takomillashtirmoqdalar.

 Respublikamizda ayni vaqtda Oliy va o’rta maxsus bilim yurtlari o’quv jarayonida WINDOWS 3.1-3. 11 versiyalari, WINDOWS 95 hamda WINDOWS 98, Millenium Edition, WINDOWS 2000 va WINDOWS XP versiyalari qo’llanilmoqda. SHu bois, biz barcha WINDOWS dasturlari uchun yagona umumiy ma’lumotlar xususida (garchand ular bir-biridan farq qilsada) hamda WINDOWS dasturi yordamida ishlovchi Paint, Word Pad, Блокнот dasturlari uning ajralmas dasturlari hisoblanadi.

Mikroprotsessorda bajarilaetgan buyruqlar oldin aniqlanadi, qoidaday, arifmetik usul, mantiqiy amallar, boshqarishni utkazish (shartli va shartsiz) va ma’lumotlarni ko’chirish, (registrlararo, xotira, kiritib chiqarish portlari aro). Mikroprotsessor konverli tartib qayta ishlashni tushinadi, qaysiki vaqt oralig’ida, bajarilishi uchun talab qilingan kanaldagi funktsiya jaraynini (misol uchun, arifmetik –mantiqiy qurilma). Funktsional boglanish bir qancha bosqichlarda amalga oshriladi, ya’ni birinchi etap yaqinlaganda natijalari boshqa texnikaviy vositalari foydalanuvchi ikkinchi bosqichga o’tib boradi.