Termiz davlat universiteti botanika kafedrasi «biotexnologiya»

 Mashg’ulot davomida olingan xulosalar: 
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
 
Mustahkamlash uchun nazorat savollari: 
1.
PZR reaksiyalarning ahamiyati nimada? 
2.
Praymerlar nima, ular qanday vazifani bajaradi? 
3.
Taq polimeraza reaksiyalari DNKning qanday molekulasi? 
Adabiyotlar: 
1.
Глик Б., Пастернак Дж. Молекулярная биотехнология: принсипы 
и применение. М.:Мир. 2002 
2.
Mirzaraxmetova D.T., Raximov M.M. «Fermentlar muxandisligi» fanidan 
amaliy mashg’ulotlar o’tkazish bo’yicha uslubiy qo’llanma. Toshkent: 
O’zMU. 2007. 56b. 

---

7-Labaratoriya mashg’uloti 
Mavzu: O`simliklarni mikroklonal ko’paytirish 
Mashg’ulotning maqsadi: 
Biotexnalogiya metodini qollab o’simliklarni 
mikroklonal usulda kopaytirish usullarini o’rganish
 
Kerkali asbob va reaktivlar: 
probirkalar, petri idishchalari, labaratoriya uskunlari, 
ozuqa muhtlari. 
Ishning borishi:
Eksplant olinmoqchi bo‘lgan o‘simlik organi, dastlab sovunli suv 
bilan shetkalar yordamida yaxshilab yuviladi va distillangan suv bilan chayib 
tashlanadi, keyin esa bir necha sekund davomida 70 % li etanolga botirib olinadi, 
Urug‘lar spirtda 1-2 min. ushlab turiladi. To‘qimalarga spirt bilan ishlov berish, uni 
sterilizatsiya qilish xossasidan tashqari, asosiy sterilizatsiya qiluvchi eritmani ta’sirini 
kuchaytirishi bilan xam bog‘liq. Sterilizatsiyadan keyin o‘simlik ob’ektlari sterillangan 
suv bilan tozalab yuvib tashlanishi kerak. Sirtqi sterilizatsiya eksplantni faqat tashqi 
infeksiyadan ozod qiladi. Agar eksplant to‘qimalari ichki infeksiyaga ega bo‘lsalar, 
ularga antibiotiklar bilan ishlov berishga to‘g‘ri keladi. Ayniqsa, ichki infeksiyaga yirik 
tomirli tropik va subtropik o‘simliklar boy bo‘lishadi. Kulturalarni zamburuglar yoki 
bakteriyalar bilan ifloslanishi ekilgandan 1-14 kun o‘tganda ko‘zga tashlanadi. 
Yorug‘lik xonasidagi havoni ifloslanishdan saqlash uchun ifloslangan kulturani darhol 
yo‘qotish kerak. 
Oziqa muhitlarini avtoklavda 120°S da 0.75 - 1,0 atm. bosimda 20 minut davomida 
sterilizatsiya qilinadi. Agar oziqa muhiti tarkibiga yuqori haroratda parchalanadigan 
moddalar kirsa, ularni alohida sovuq sterilizatsiya qilindi. Ularni teshiklar diametri 
0,22-0,45 mkm bo‘lgan bakterial filtrlardan o‘tkaziladi va avtoklavdan chiqqan oziqa 
muhitini 40°S gacha sovutib, keyin ularni aralashtiriladi. Oldindan folgaga (al’yumin 
qog‘oz) yoki o‘raydigan qog‘ozga o‘ralgan idishlarni quruq issiq bilan quritgich 
shkaflarida 160°S da ikki soat davomida sterilizatsiya qilinadi.