Termiz davlat universiteti botanika kafedrasi «biotexnologiya»

Nazariy tushunchalar
:
Polimeraza zanjir reaksiyasi
yoki 
PZR
bu maʼlum DNK 
boʻlagini 
in vitro
(odam organizmida emas, tajriba probirkasida) koʻp marta nusxalash 
usuli hisoblanadi.
 

PZR termostabil DNK polimerazaga, 
Taq
 polimerazaga
, bogʻliq va 
DNKning shu qismi uchun maxsus DNK 
praymerlari
boʻlishini talab qiladi. 

PZRda harorat oʻzgarishi bilan reaksiya bir necha marta takrorlanadi, shu 
orqali DNK nishon qismining koʻplab nusxalarini olish mumkin. 

PZR ustida koʻplab tajribalar va amaliy dasturlar olib borilgan. Bundan 
asosan DNKni klonlash, tibbiy diagnostika va sud-tibbiy ekspertizasida foydalaniladi. 
Polimeraza zanjir reaksiyasi
(
PZR
) bu DNK maʼlum qismining koʻplab marotaba 
(million yoki milliard) nusxasini olish uchun qoʻllanadigan, keng tarqalgan laborator 
usul hisoblanadi. Bu DNK qismi tajriba oʻtkazuvchini qiziqtirgan har qanday soha 
boʻlishi mumkin. Misol uchun, bu tadqiqotchi funksiyasini aniqlashni maqsad qilgan 
gen yoki sud-tibbiy ekspertizasida jinoyatni ochish uchun qoʻllanadigan genetik 
ashyoviy dalil boʻlishi ham mumkin. 
Odatda PZRning maqsadi DNKning kerakli qismini tahlil qilish yoki boshqa 
maqsadlar uchun yetarli darajada hosil qilishdir. Misol uchun, PZR orqali 

---

koʻpaytirilgan DNK keyingi tajribalar, masalan, ketma-ketlikni aniqlash, gel 
elektroforez yoki klonlash uchun yuborilishi mumkin. 
PZR biologiya va tibbiyotning koʻplab sohalari, xususan, molekulyar biologiya, tibbiy 
tashxislash va hatto ekologiyaning ayrim sohalarida ham qoʻllanadi. 
Organizm hujayrasidagi DNK replikatsiyasi kabi, PZR jarayonida ham yangi DNK 
zanjirlarini hosil qilish uchun andoza DNK va DNK polimerazalarning boʻlishi talab 
etiladi. PZRda odatda