Terapevtik kasalliklar bilan og‘rigan bemorlarda hamshiralik parvarishi

Klinikasi va kechishi. Quruq plevrit. Bemorlar nafas olganda, yo‘talganda ko‘krak qafasi og‘rib turishi, isitmasi borligidan noliydilar. Odam chuqur nafas olganda, yo‘talganda, harakat qilganda og‘riqlar zo‘rayadi. Darmon qurib, ishtaha yo‘qoladi. Tana harorati 37–38°C gacha o‘zgarib turadi.

Ko‘zdan kechirilganda kasal tomoni nafas aktidan orqada qolayotganligini ko‘ramiz (bemor kasal tomonini avaylab turadi va shu tomonini bosib yotadi).

Auskultatsiyada plevraning ishqalanish shovqini eshitiladi. Bemor yo‘talganda plevraning ishqalanish shovqini yo‘qolib ketmaydi.

Rentgenologik yo‘l bilan tekshirilganda kasal tomonda diafragma yuqori turgani, harakatchanligi kamayganligi seziladi.

Qonda o‘rtacha leykotsitoz, EChT biroz kuchaygan bo‘lib chiqadi. ekssudativ plevrit. Bemorlar nafas olganda og‘riq turishidan, quruq yo‘tal, isitma, hansirash, darmonsizlikdan noliydilar. Tana harorati 38–39,5°C gacha o‘zgarib turadi, hansirash, darmonsizlik zo‘rayib boradi. Odam minutiga 30 marta va undan ko‘proq nafas oladi.

Ko‘zdan kechirilganda badan terisi rangpar. Qovurg‘alararo kamgaklar bilinmay qoladi, nafas paytida kasal tomonning orqada qolishi seziladi. Ovoz titrashi va bronxofoniya kasal tomonda susayadi.

Perkussiyada perkutor tovush bo‘g‘iqlashgan. Bo‘g‘iq tovush eshi tiladigan joyda nafas eshitilmaydi. Bir talay suyuqlik to‘planib qolganida ko‘ks oralig‘i organlari, jumladan yurak qarama-qarshi tomonga surilib turadi.

Rentgenologik yo‘l bilan tekshirilganda suyuqlik bor joyda gomogen quyuq soya topiladi. Bir talay suyuqlik to‘planib qolganida ko‘ks oralig‘idagi a’zolar qarama-qarshi (sog‘) tomonga siljiydi.

Qonda o‘rtacha leykotsitoz, EChT soatiga 30–60 mm gacha kuchaygan. Siydikda oqsil, 1–2 ta eritrotsitlar topiladi.

Ekssudativ plevritning diagnostikasida va davosida plevral punksiyaning ahamiyati katta. Plevral punksiya qilish yo‘li bilan tekshirish uchun plevra suyuqligi olinadi va ekssudatni tortib olib, u yerga dori moddalari yuboriladi. Plevral punksiyani shifokor bajaradi, hamshira kerakli jihozlarni tayyorlab beradi va muolaja paytida shifokorga yordam beradi. Ekssudat 4–6 haftadan so‘ng batamom so‘rilib, o‘tkir hodisalar 2–3 haftadan keyin yo‘qolib ketadi. Yoshi qaytgan va darmoni qurib zaiflashgan odamlarda kasallik uzoqroq davom etadi.

Davosi: quruq plevrit og‘riqlarni kamaytirish maqsadida kompresslar, bosib turadigan bog‘lam, xantallar buyuriladi. Yo‘talga, yallig‘lanishga, og‘riqqa antiallergik vositalar tavsiya qilinadi. Ekssudativ plevrit sil plevritida silga qarshi davo qilinadi. Kokk florasi mahalida antibiotikoterapiya, desensibillovchi va yallig‘lanishga qarshi vositalar tavsiya qilinadi. Ekssudat Poten apparati bilan olib tashlanadi. 1/2–1 soat davomida 1000–2000 ml suyuqlik so‘rib olinadi.

Profilaktikasi: yiringli kasalliklarni vaqtida aniqlab, ularga qarshi kurashish. Chekishga qarshi kurashish. Organizmni chiniqtirish, sovqotishga yo‘l qo‘ymaslik, mehnat gigiyenasi qoidalariga amal qilish. Sanatoriylarda dam olishga jo‘natiladi.