Terapevtik kasalliklar bilan og‘rigan bemorlarda hamshiralik parvarishi

2.4.2. Me’da va o‘n ikki barmoqli ichak yara kasalligi bilan og‘rigan bemorlarda hamshiralik parvarishi

Me’da va o‘n ikki barmoq ichak yara kasalligi – siklik kechadigan surunkali kasallik bo‘lib, me’da va o‘n ikki barmoq ichakda yara paydo bo‘lishi bilan kechadi. Bu kasallik har xil yoshda, ayniqsa, 30–40 yoshda ko‘p uchraydi.

etiologiyasi. Kasallikning kelib chiqish sabablari ko‘p bo‘lganligi uchun bu kasallik polietiologik hisoblanadi. Bu sabablar 2 ta katta:

asosiy va yordamchi guruhga bo‘linadi.

Asosiy sabablarga doir bir necha nazariyalar mavjud:

• 
  Mexanik nazariya: qattiq, dag‘al, achchiq, sho‘r, yomon chaynalgan ovqatning me’da shilliq qavatiga mexanik ta’siri nati jasida yara paydo bo‘ladi.
  
• 
  Nevrogen nazariya: ruhan charchash, o‘tkir va surunkali ruhiy kechinmalar, barotravma, bosh miyaning jarohatlanishi tufayli me’da va o‘n ikki barmoq ichak faoliyatining buzilishi natijasida yara paydo bo‘ladi.
  
• 
  Peptik nazariya: bunga, asosan, me’da shirasida xlorid kislota va pepsin ko‘payadi, shu bilan bir qatorda, me’da shirasidagi shilliqning himoya qilish xususiyati kamayib, o‘z-o‘zini hazm qilish kuzatiladi.
  
• 
  Infeksion nazariya: 1988-yilda aniqlangan spiralsimon bakteriya Helikobakter pilyorining me’dada yara hosil bo‘lishida ishtirok etishi ilmiy tekshiruvlarda isbotlandi.
  

Yordamchi sabablar: odamning tuzilish va irsiy xususiyatlari, me’dada yordamchi shilliq bezlarining ko‘payishi, qon guruhi (I) guruh. Tashqi sharoit ta’siri (namlik, havo bosimi, harorat). Tamaki chekish va ichkilik ichish. Qo‘shimcha kasalliklar (ovqat hazm qilish a’zolari kasalliklari, jigar sirrozi, pankreatit, surunkali gastrit va h.k.). Ba’zi dori vositalarining nojo‘ya ta’siri (salisilatlar, gormonlar).