Tennisning paydo bo'lishi va rivojlanish tarixi

TENNISNING PAYDO BO'LISHI VA RIVOJLANISH TARIXI

Reja
Kirish

Asosiy qism

1.Tennisning paydo bo'lishi va rivojlanish tarixi
2.Tennis qoidalari
3.Tennis maydoni,Tennis raketkasi

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Savol

Kirish


Tennis ikki kishi yoki ikki kishilik ikki guruh orasida oʻynaladigan sport oʻyinidir. Oʻyinchilari toʻrli raketka bilan rezina toʻpchani raqibining maydoniga urib tushirishlari kerak. XIX asr oxirida Yevropada paydo boʻlgan bu oʻyin tezda dunyoga tarqaldi. Millionlar oʻyini boʻlmish tennis Olimpiya Oʻyinlari qatoriga kiritilgan."Qirollar o`yini" hisoblanadi. Tennisni muntazam o`ynash ko`z uchun doimo foydali hisoblanadi. Shuning uchun Evropada uni boy va mansabdorlar sevib o`ynashadi.
Tennis, launtennis (ing , lawn — oʻtloq, maysazor; "tennis" terminining kelib chiqishi toʻgʻrisida bir necha taxmin bor: frans. tenez — mana, ol; ing . tens — oʻnlik, chunki oʻrta asrlarda tennisga oʻxshash oʻyinni besh kishidan, jami oʻn kishi oʻynagan; ing . tenia — rishta; toʻpni tortilgan ipdan oshirib oʻynalgani uchun) — sport turi, movut qoplangan rezina koptok raketka yordamida urilib kortsa. oʻynaladi. Koptokning diametri 6,35—6,67 sm, ogʻirligi 56,7g . Yogʻoch, yengil metall yoki plastmassadan har xil oʻlchamda tayyorlangan raketkalar ogʻirligi 255—400 g . Oʻyin kortning orqa chizigʻidan raqibning toʻrga yaqin maydonchasiga koptokni xatosiz uzatish bilan boshlanadi. Koptok maydonga tegib sakragandan keyin raqib uni qaytaradi (oʻyin davomida xam koptokni ikkinchi sakragandan keyin olishga ruxsat etilmaydi, faqat ikkinchi zarbadan boshlab koptokni kortga tushirmasdan ham qaytarish mumkin). Geymda hisob 15:0,30:0,40:0 va h.k. tarzda yuritiladi, agar 40:40 hisobi — "teng" qayd etilsa, keyingi ochkoni yutgan "koʻp", yutqizgan "kam" boʻladi. "Koʻp"dan keyin ochkoni yutgan geymni ham yutadi. Setda olti geym (6,0...6:4) yutish lozim, bordiyu hisob 6:5 boʻlsa, oʻyin davom ettiriladi. 12 geymdan keyin hisob 7:5 boʻlsa, gʻolib aniklanadi. Agar 6:6 hisobi qayd etilsa, "taybreyk" oʻynaladi. "Taybreyk"da gʻolib chiqish uchun 7 ochko toʻplash zarur, agar hisob 7:6 boʻlib qolsa, oʻyin qaysidir tomonning ikki ochko oʻzib ketishigacha davom etadi. Erkaklar oʻyinida eng koʻp setlar miqdori — 5, ayollarda —3 ta. T. musobaqalari yakkalik, juftlik va aralash (bir erkak va bir ayol) tarzida tashkil qilinadi.T.ga oʻxshash oʻyinlar dastlab Misrning Tinis (Tanis) shahrida paydo boʻlgan degan taxmin ham mavjud. Bu oʻyin 13— 14-asrlarda Italiya, Fransiya, Angliyada ommalashdi. Fransiyada rohiblar 5 tadan boʻlib kaftlarida T.ga oʻxshash oʻyin oʻynashgan. 16-asrdan boshlab oʻyinda dastlabki raketkalar qoʻllanildi. Zamonaviy T. qoidalarini angliyalik Volter Uingfild ishlab chiqqan (1874). Shu qoidalar asosida "Uimbldon" turniri (Angliya) 1877-yildan, AQSH ochiq chempionata 1881-yildan, "Rollan Garros" turniri (Fransiya) 1891-yildan, Avstraliya ochiq chempionata 1905-yildan oʻtkazilib kelinadi (hozirgi kunda bu musobaqalar "Ulkan toj" musobakdlari deyiladi).1896-yil Olimpiada oʻyinlari dasturiga kiritilgan. Amerikalik Duayt Filli Devis tashabbusi bilan 1900-yildan jamoalar oʻrtasida norasmiy jahon chempionati hisoblanmish Devis kubogi oʻtkaziladi. 1912-yil xalqaro launtennis federatsiyasi (ILTF)ra asos solindi (1977-yilda Xalqaro tennis federatsiyasi — ITF deb oʻzgartirildi). 1965-yilda Xalkaro professional tennischilar assotsiatsiyasi (1ART) tuzildi, U 1972-yilda Professional tennischilar assotsiatsiyasi (ATR)ga aylantirildi. ATR har yili 4 toifaga boʻlingan 77 ta musobaqa oʻtkazadi. 1963-yilda Ayollar tennis assotsiatsiyasi (WTA) tashkil qilindi.

Arxeologik qazishmalar shuni ko'rsatadiki, qadimgi antik davrda ham odamlar har xil to'p o'yinlarini katta qiziqish bilan o'ynashgan. Ko'p asrlar ilgari yaratilgan toshdan yasalgan rasm qoldiqlarida to'pga o'xshash yumaloq buyumni uloqtirgan odam tasvirlangan. Tarixchilar ushbu o'yin zamonaviy tennisning avlodi bo'lgan deb hisoblashadi. Tarixda raketka so'zi arabcha "raxat" - qo'ldan kelgan degan takliflar mavjud. va "tennis" so'zining o'zi frantsuzcha ildizlarga ega - "tenes". Ushbu so'z ushlab turish, ushlash deb tarjima qilingan.

Zamonaviy tarixchilar biz odatlanib qolgan katta tennis prototipi VII asrda Frantsiyada paydo bo'lganligini ta'kidlaydilar. Keyin o'yin "ge-de-pom" deb nomlangan, mahalliy rohiblar buni juda yaxshi ko'rishgan. O'yinning haqiqiy gullagan davri qirol Genrix IV davrida - XVI asrning oxiriga to'g'ri keldi. O'sha davrda besh mingdan ortiq o'yin maydonchalari yaratildi. O'yinda bir vaqtning o'zida o'n ikki futbolchi ishtirok etishi mumkin edi. Dastlab, raqiblar xizmatni kaftlari bilan urishdi, keyinchalik qulaylik va qulaylik uchun ular qo'lqop, taxtalar bilan kelishdi. Raketka va cho'zilgan to'r ixtiro qilingandan so'ng o'yinga bo'lgan qiziqish yanada oshdi. Yuz yil ichida Italiya, Angliya, Germaniya kabi mamlakatlarda tennis ommalashdi. Keyinchalik boshqa qit'alar aholisi qiziqarli va hayajonli o'yin haqida bilib olishdi.
1874 yil tennisni rasmiy sport turi sifatida tan olish uchun boshlang'ich nuqta hisoblanadi. Sport tarixchilarining fikriga ko'ra, yangi sport turi kortda o'ynash, qovoq, badminton bilan birlashtirilgan, ammo ba'zi qoidalar o'zgartirilgan:

• 
  An'anaviy maysazor chiroyli qilib kesilgan o't bilan paydo bo'ldi.
  
• 
  Tabiiy charm va talaş o'rniga to'plar yasash uchun ular yanada bardoshli va arzonroq material - kauchukdan foydalanishni boshladilar.
  

Ilgari o'yin ishtirokchilari yopiq joylarda bo'lishi kerak edi, endi esa jamoa futbolchilari katta ochiq maydonlarga ko'chib o'tishdi.
O'tgan asrning ming to'qqiz yuzinchi yilida Garvard talabalari milliy jamoalar turnirini o'tkazishga qaror qilishdi. Dueyn Devis ismli universitet talabasi o'z pullari bilan barcha raqiblarni mag'lub eta oladigan futbolchi uchun kumush kubok sotib oldi va eng muhimi, o'yin qoidalarini yaratdi. Keyinchalik musobaqa har yili o'tkazilib, Devis Kubogi tashkilotchisi sharafiga nomlandi va shu kungacha mashhurligini yo'qotdi.
1920-asrning 1926-yillaridan boshlab professional tennischilar ko'rgazmali o'yinlarda qatnashgani uchun yaxshi pul ishlashga muvaffaq bo'lishdi. Birinchi ochiq chempionat XNUMX yil XNUMX oktyabrda Amerikaning Nyu-York shahrida bo'lib o'tdi. Keyin o'yinni o'n uch ming tomoshabin tomosha qildi.