Tenglamalari 1 Suyuqlik va gazlarning umumiy xossalari

SUYUQLIK VA GAZLARNING XOSSALARI, HARAKAT TENGLAMALARI
§1.1 Suyuqlik va gazlarning umumiy xossalari.
Qattiq jismlardan farqli ravishda, suyuqlik va gazlar mu­vozanat holatda shakl elastiklikligiga ega emas.Ular fakat hajmiy elastiklikka ega bo’ladi. Muvozanat holatda turgan suyuqlik va gazdagi kuchlanish hamma vaqt o’zi ta’sir qilayotgan yuzachaga perpendi­kulyar bo’ladi. Tangensial (urinma) kuchlanishlar jismdagi elementar hajmlarning faqat shaklinigina o’zgartiradi (siljishlar), lekin umumiy hajmning kattaligini o’zgartirmaydi. Suyuqliklarda. Va gazlarda bunday deformastiyalar uchun zo’riqish talab qilinmaydi, shu sababli bunday muhitlarda muvozanat holatda tangensial kuchlanishlar vujudga kelmaydi.Mexanika nuqtai nazaridan suyuqliklar va gazlarni muvozanat holatda tangensial kuchlanishilar mavjud bo’lolmaydigan muhitlar sifatida ta’riflash mumkin.
Muvozanat holatida suyuqklik va gazdagi normal,kuchlanishning kattaligi o’zi ta’sir qilayotgan yuzachaning orientastiyasiga bog’liq, bo’lmasligi kelib chiqadi. Buni isbot qilish uchun ixtiyoriy vaziyatdagi yuzachani olib, uning tashqi normalini birlik vektor n bilan xarakterlaymiz. Kuchlanish yuzachaga perpendikulyar bo’lgani uchun uni ko’rinishda ifodalash mumkin. Koordi­nata o’qlariga perpendikulyar yuzachalardagi kuchlanishlar =-P_x