Temirova Nilufar Mavzu: Xorijiy davlatlarda mtt reja: Kirish

Kibernetik yondashuv obyektning vaqt makonida turli holatlarda mavjud bo'lishi holatiga asoslangan, bu uni dinamik aspektda ko'rib chiqishga imkon beradi (A.I.Berg, U.R.Eshbi va boshqalar).
Maktabgacha ta'lim muassasalarida ta'lim jarayoni sifati va samaradorligini takomillashtirish nazariyasi va amaliyoti uchun kibernetik yondashuvning quyidagi qoidalari juda muhim hisoblanadi:

1. 
   Obyektni dinamikada (o'zgarishda), protsessual va natijadorlik qismlarining, real va potensial holatlarning birligi sifatida ko'rib chiqish.
   
2. 
   Jarayonda obyektning real holatdan potensial holatga o'tishini ta'minlovchi muayyan a'mollar borligini e'tirof etish.
   
3. 
   Mazkur jarayonni murakkab dinamik tizim sifatida tushunish.
   
4. 
   Obyekt va subyektning tizim rang-barangligiga muvofiq kelishini ta'minlash zarurligi haqidagi masalani qo'yish.
   

Tizimiy yondashuv (V.G.Afanasev, L.fon Bertalanfi, I.V.Blauberg, Sh.Qurbonov, E.Seytxalilov, S.Optner, V.G.Sadovskiy, A.I.Subetto, E.G.Yudin va boshqalar) murakkab obyektlarni bilishning aniq-ilmiy metodologiyasi sifatida namoyon bo'ladi.
Maktabgacha ta'lim muassasalarida ta'lim jarayoni sifati va samaradorligi muammosiga tatbiqan tizimiy yondashuv quyidagilarni taqozo qiladi:

1. 
   Maktabgacha ta'lim muassasalaridagi ta'lim jarayonini murakkab tizim sifatida tadqiq qilish: uning tarkibidan ajratish; uning tuzilmasini tashkil qiluvchi ichki aloqalarni, tashqi muhit bilan o'zaro hamjihatligining xususiyatlarini belgilash; unga xos bo'lgan fazilatlarni aniqlash va uning aniq bahosini belgilashni ta'minlash darajasigacha qayta tuzish; uni tashkil qiluvchi xususiyatlarni baholash va aksincha, xususiyatlar bahosini uning yaxlit tavsifi orqali ko'rib chiqish.
   
2. 
   Ta'lim jarayonini uning shakllanishi va rivojlanishi sharoitlari kontekstida bilish, bu maktabgacha ta'lim muassasasining sifatni ta'minlovchi tashkilot sifatidagi salohiyatini ■ iniqlash bilan bog'liq.
   

3. Sifatni takomillashtirishni ochiq tizim sifatida ко'rib chiqish, u tashqi muhit bilan o'zaro hamjihatlikda bo'ladi; ta'lim sifatiga erishish vazifalarini hal qilish uchun zarur bo'lgan o'zaro bog'liq va boshqaruv jarayonini tashkil qiluvchi harakatlarning (funksiyalarning) mavjudligi bilan tavsiflanadi; rivojlanish qobiliyatiga ega bo'ladi.