Temir va uning birikmalari. Inatova Maxsuda Sag’dullayevna Jizzax Davlat Pedagogika Istituti – Phd sulaymonova Mashxura Ismoil qizi Jizzax Davlat Pedagogika Instituti 2- bosqich talabasi Annotatsiya

Temirning tabiatda uchrashi. Temir yer poʻstlogʻini 5.1% ni tashkil  etadi. Fe VI-VII asrdan boshlab ma’lum, oltindan 4 va kumushdan 7 marotaba qimmat hisoblangan. Temirning asosiy birikmalari: Fe₂O₃ – qizil temirtosh, gematit. Fe₃O₄ magnitli temirtosh, 2Fe₂O₃*3H₂O – limonit, qoʻngʻir temirtosh, FeCO₃ – siderit, temir shpati, FeS₂ – pirit, temir kolchedani.

F e elementining davriy sistemadagi oʻrni.

• 
  Kimyoviy belgisi Fe;
  
• 
  Davr 4;
  
• 
  Qator 4;
  
• 
  Guruh 8;
  
• 
  Valentligi 2, 3;
  
• 
  Metall;
  
• 
  Tartib raqami 26;
  
• 
  Atom massasi 56;
  
• 
  Kislorodli birikmasi Feo, Fe2O3, Fe3O4;
  
• 
  H2 birikmasi yoʻq;
  
• 
  Atom tuzilishi +26 )2)8)4)2;
  
• 
  P = +26;
  
• 
  E = -26;
  
• 
  N = 30;
  
• 
  Elektron konf. 1s²2s²3s²3p⁶3d⁶4s²;
  

Fe moddasining fizik xossalari. Toza temir – kumushsimon oq  rangli, havoda tezda xiralashuvchi, yetarlicha yumshoq va bolgʻalanuvchan, kuchli magnit xossalariga ega metall boʻlib, issiqlik va elektr tokini yaxshi oʻtkazadi, suyuqlanish xarorati 1534,83C, qaynash xarorati 2770C, zichligi 7874 kg\m³ izotop soni 16 ta.