Темир йўл асосий фаолиятинингбухгалтерия ҳисобини ҳисобварақларининг режаси ва ҳисоб сиёсати. Счётлар режаси

43-масала
Корхона ускуна сотиб олди. Олди-сотди шартномасида ускунанинг нархи АҚШ долларида кўрсатилган — 16 000 долл. Шартномага кўра тўлов (100 %) Марказий банкнинг тўлов санасидаги курси бўйича сўмда амалга оширилади. Тўлов 2 сентябрда амалга оширилди, ускуна эса 16 сентябрда олинди. АҚШ долларининг сўмга нисбатан курси куйидагича бўлган:
2 сентябрда — 1АҚШ доллари 1322,8 сўм;
16 сентябрда — 1АҚШ доллари 1326,38 сум.
100 % олдиндан тўловни амалга оширган умумбелгиланган солиқларни тўловчиси бўлмиш харидор валюта курси кўтарилганда ускунага у томони-дан ҳақиқатда тўланган қийматдан юқори қийматга ҳисобварақ-фактура олади. Тўлов санаси ва ускунани олинган санадаги курс бўйича бўнак суммаси ўртасидаги фарқ мусбат курс фарқи кўринишидаги даромад ҳисоб-ланиб, фойда солиғини ҳисоблашда солиқ солинадиган базага киритилиши лозим.
Ускунанинг бошланғич қийматини топинг.


44-масала
Корхона аввал ишлаттган офис ускунасини текинга олди. Қабул қалиш-топшириш хужжатлари бўйича ускуна қиймати 1 200минг сўмни ташкил этди. Аввал ҳисобланган эскириш суммаси — 240 минг сўм. Корхонанинг ускунани ўрнатиш ва текшириш харажатлари 260 минг сўмни ташкил этди.
45-масала
Таъсис ҳужжатларига кўра масъулияти чекланган жамият устав капитали — 1 300 минг сўм. Жамият таъсисчиси жисмоний шахс бўлиб, у улуш сифатида технологик ускунани киритди. Ускунани етказиб бериш бўйина харажатлар ҚҚС билан бирга 225 минг сўмни ташкил этди.
Ускуна – улушнинг бошланғич қийматини аниқланг.


46-масала
Инвентарлаш натижасида корхонанинг техника бўлимида хисобга олинмаган (кирим қилинмаган) УПС МГЕ (узлуксиз таъминот манбаи) аниқ-ланди. Унинг бозор қиймати 260 минг сўм. УПС МГЕ кирим қилингач, корхона сотиш бўлимига фойдаланишга берилди.


47-масала
Корхона хўжалик усули билан ишлаб чиқариш цехини қуради. Объектнинг смета қиймати — 72 000 минг сўм, қурилиш муддати 15 ой. Қурилиш материалларини харид қилиш учун корхона томонидан 18 ойга 30 000 минг сўм суммада кредит расмийлаштирилди. Шартномага кўра кредит (асосий қарз) кредит олинган ойдан кейинги ойдан бошлаб қайтариб бори-лади. Кредитдан фойдаланганлик учун корхона 6 800 минг сўм суммада фоизларни тўлаши лозим бўлади, улардан 1 200 минг сўм — қурилиш тугал-лангандан кейин тўланадиган фоизлар.