Tema: Tramsport darejesin atqariwshi protokol tcp/ip protokolları stekining dúzilisi

Marshrutlaw protokolları

TCP/IP protokolları stekining jónelis informaciyaları menen almshishning hámme protokolları adaptiv protokollar klasına kiredi. Olar óz gezeginde eki gruppaǵa bólingen, olardıń hár biri tómendegi algoritmlar túri menen baylanısqan :

• 
  Aralıq -vektor algoritmı (Distance vector Algorithms, DvA);
  
• 
  Baylanıs jaǵdayı algoritmı (Link State Algorithms, LSA).
  

Aralıq -vektor algoritmında eń kóp qollanılatuǵın protokol - bul RIP.

Baylanıs jaǵdayı algoritmı protokolı bul - OSPF.

• 
  
  IPv4 protokoli
  

IP-protokolınıń tiykarǵı waziypası - tarmaq quramındaǵı uzellar arasında paketlerdi deytagrammali usılda uzatıw. IP-protokolı tarmaq uzellari arasında paketlerdi bo'g'anish ornatilmasdan jetkiziwdi, jetkiziwdi baqlawdı, maǵlıwmattıń to'qliqligini baqlawdı hám paketler aǵımın basqarıwdı támiyinlep beredi (protokol paketti isenimli jetkiziwdi kepilliklamaydi).

IP-protokolınıń maǵlıwmat birligi IP-paket esaplanadı. IP-paket bas bet hám maǵlıwmat maydanlarınan shólkemlesken. Bas bet 20 dan 60 baytǵa shekem kólemge iye boladı hám IP-protokolınıń xizmetker informaciyaların saqlaydı. Maǵlıwmatlar maydanı uzatılıp atırǵan maǵlıwmattı ózinde saqlaydı.

Bas bet tómendegi maydanlardan ibarat :

• 
  Versiya (4 báyit) - IP-protokolınıń versiyasınıń identifikatori esaplanadı. IP-protokolınıń 4-versiyası (IPv4) házirgi waqıtta eń keń tarqalǵan.
  
• 
  Bas bet ólshemi (4 báyit) - ma`nisi de 4 bıyt jay aladı hám 32-bitli sózde olshenedi. Ádetde bas bet 20 báyit (besew 32-bitli sóz) ólshemge iye boladı, lekin parametrler maydanına xizmetker zárúrli informaciyalardı qosıw esabına asıwı múmkin. Bas bettıń eń úlken ma`nisi 60 bayttı quraydı.
  
• 
  Servis túri (8 bıyt) maydanı pakettiń prioritetini hám marshrutni tańlaw kriteryaların kórsetiw ushın mólsherlengen.
  
• 
  RFC 791 menen uyqas penentúrde, “Xizamat turni” maydanınıń dáslepki 3 biti pakettiń prioritetini (asıǵıslıq ) kórsetedi. Bul bıytlar 0 (tómen prioritet) den 7 (joqarı prioritet) ge shekem baha qabıl etedi. Paket prioritetini esapqa alıwshı marshrutizatorlar, birinshi náwbette joqarı prioritetli paketlerdi qayta isleydi. Keyingi 3 bıyt marshrutni tańlaw kriteryaların belgilew ushın isletiledi.
  
• 
  6, 7 hám 8 bahalı bitllarni túsindirme beriw ushın variantlar :
  
• 
  Paket keshigiwin minimallastırıw ;
  
• 
  Ótkeriw qábiletin maksimallastırıw ;
  
• 
  Jetkiziw isenimliligin maksimallastırıw.
  
• 
  Pakettiń ólshemi (2 báyit) - pakettiń ulıwma ólshemin blgilash ushın isletiledi. Pakettiń ólshemi bul maydan keńligi menen shegaralanǵan hám 65535 ten asıp ketpeydi. Kópshilik tarmaqlarda 1500 báyit ólshemli paketler isletiledi (Ethernet II kadrınıń maǵlıwmat maydanınıń maksimal ólshemi).
  
• 
  Paket identifikatori (2 báyit) - kiretuǵın paketti bólimlerge (bóleklerge) ajıratıw jolı menen paketlerdi aqıl etiw ushın paydalanıladı. Bir pakettiń barlıq bólimleri (bólekleri) bul maydanda birdey bahaǵa ıyelewi kerek.
  
• 
  Bayraqlar - bul maydan paket bólekleriniń belgilerin kórsetiw ushın isletiledi. Maydandıń uzınlıǵı 3 bıyt.
  
• 
  Bóleklerdi kóshiriw maydanı (13 bıyt) - bólimlerge ajratilmagan baslanǵısh pakettiń maǵlıwmat maydanı baslanıwına salıstırǵanda bul bóleklerdiń maǵlıwmat maydanın qózǵaw baytda beriledi. Jıynaw/bo'laklashda paket bóleklerinen paydalanıladı. Kóshiriw qatań tárzde 8 baytqa márteli bolıwı kerek.
  
• 
  Turmıs waqıtı (8 bit) - bul maydan pakettiń tarmaqqa ótiwi ushın ketetuǵın belgilengen waqtın beriw ushın paydalanıladı. Pakettiń turmıslıq waqıtı sekundta olshenedi hám derek tárepinen beriledi.
  
• 
  Protokol (8 bıyt) - bul pakettiń maǵlıwmat maydanında jaylasqan informaciya qaysı joqarı tekshe degi protokolǵa tiyisli ekenligin
  
• 
  kórsetiwshi identifikatordan dúziledi. Identifikator ma`nisi hár qıylı protokolllar ushın standartqa uyqas penenhalda beriledi. Mısalı, 6 nomeri pakette TCP xabarı, 17 - UDP xabarı, 1 - ICMP xabarı bar ekenin ańlatadı.
  
• 
  Bas bettıń qadaǵalaw jıyındısı (16 bıyt) - paket basınıń qadaǵalaw jıyındısı ma`nisi. Bul maydan uzatıw processinde paket basınıń tolıqlıǵın tekseriw ushın isletiledi. Qadaǵalaw jıyındısın paket deregi esaplaydı hám paket ótetuǵın hár bir marshrutizator tárepinen tekseriledi hám qayta esaplanadı. Qadaǵalaw jıyındısın qayta esaplaw paket bası maydanıń ózgeriwi menen baylanıslı, mısalı, hár bir marshrutizator “Turmıs waqıtı” maydanın ózgertiredi. Qadaǵalaw jıyındısın esaplawda “Qadaǵalaw jıyındısi” maydanınıń ma`nisi 0 ge teń dep qabıl etiledi.
  
• 
  Derek IP-adresi (32 bıyt) - paket jiberilgen uzel adresi.
  
• 
  Parameter - bul maydan paketti uzatıwdıń qosımsha parametrlerin yamasa pakettiń ótiw marshruti haqqındaǵı jazıwlardı kórsetiw ushın mólsherlengen. Maydan zárúr esaplanbaydı hám ádetde tek tarmaqtı sazlawda isletiledi.
  
• 
  Teńdeylew - maydan paket basın 32 bitli shegarada teńdeylew ushın isletiledi.
  
• 
  IPv4 te mánzillew
  

TCP/IP protokollar stekida 3 túrdegi mánziller isletiledi:

• 
  Jergilikli (apparatlıq ) - tarmaq astılarında paketlerdi jetkiziw ushın “jergilikli” texnologiyalar tárepinen jumıslariletuǵın mánziller. Mısal ushın, Ethernet, FDDI, WiMAX hám basqa tarmaqlar daǵı MAC-mánziller.
  
• 
  IP-mánziller - Internette tarmaq interfeyslerin identifikaciyalaytuǵın tarmaq basqıshı mánzilleri. Bul mánzillew sisteması universal hám bir bahalı usıl menen tiykarǵı tarmaqtıń qálegen interfeysin identifikasiyalash imkaniyatın beriwi kerek. Bunıń tańlanıwlanarli sheshimi tarmaqtaǵı barlıq strukturalıq tarmaqlardı kem ushraytuǵın nomerlew bolıp, endigiden hár bir sonday tarmaqlar daǵı barlıq kómekshi feyiller nomerlenedi.
  
• 
  Domen atlar - kompyuterlerdi identifikasiya qılıw ushın TCP/IP tarmaqları daǵı apparat -programmalıq támiynat IP-mánzildiń sanlı ańlatılıwına tiykarlanadı. Biraq ádetde paydalanıwshılar bir muncha qolay belgiler (domenli) kompyuter atınan paydalanıwdı ábzal kóriwedi.]
  

TCP/IP stekining keń qamrovda qollanılıwınıń tiykarǵı sebepleri onıń tómendegi qásiyetleri menen tusintiriledi:

• 
  talay tamamlanılǵan standartlanǵan hám usınıń menen birge kóp jıllıq tariyxga iye bolǵan keń tarqalǵan tarmaq protokolları steki;
  
• 
  derlik barlıq úlken kólem degi tarmaqlar óziniń tiykarǵı trafigini TCP/IP protokolı arqalı uzatadı ;
  
• 
  barlıq zamanagóy operatsion sistemalar TCP/IP stekini qollap - quwatlaydı ;
  
• 
  Internet tarmaǵına jalǵanıw usılı ;
  
• 
  hár qıylı sistemalardı da transportlı sistemaostilar dárejesinde, de ámeliy servisler dárejesinde tarmaqtı shólkemlestiriwde júdá keń múmkinshiliklerge egaligi;
  
• 
  Internette islep shıǵarılǵan Internettiń transportiv xızmetlerin hám WWW gipertekst texnologiyasın isletetuǵın korporativ intranet - tarmaqlar jaratıw ushın tiykar;
  
• 
  klient - server programmaları ushın bekkem kengayuvchi platforma-arasında ortalıq.
  

Bul protokol baylanısıwlardı ornatpay turıp isleytuǵın protokollar taypasına kiredi.

IP-protokol hàð bir paketti islewdi bólek-bólek, basqa IP-paketlerge baylanıslı bolmaǵan hîëäà ámelge asıradı. Bul protokol maǵlıwmatlardı, yaǵnıy paketlerdi óz adresine jetip barǵanlıǵın qadaǵalaw qèëèø mexanizmine iye emes.

Eger pakettiń háreketleniwi dawamı -de, qátelik júz bolatuǵın bolsa, IP-pro-júzimol bul qáteni tuwırlawdı óz ǵayratı menen ámelge asırmaydı.

Mısalı : paket qàéñèäèð aralıq marshru-tizatorda, qadaǵalaw qèëèø summası tuwrı shıqpaǵanlıǵı sebepli tastap jiberilgen bolsa, bul paketti IP-protokol qàéo'àäàí uzatıp bermeydi. Bul jumıstı ámelge asırıw ushın oǵan, joqarıda jaylasqan transport júzesi tárepinen kórsetpe beriliwi kerek boladı.

IP-protokol maǵlıwmatlardı «imkon dárejesinde jetkiziw» siyasatın ámelge asıradı.

IP-protokolınıń tiykarǵı vaziflaridan taǵı biri, bul - (3 wazıypa ) paketlerdi marshrutlashni ámelge asırıw hèñîáëàíàäè. Paketlerdi marshrutlash - marshrutlash kesteleri tiykarında ámelge asıriladı. Marshrutlash kesteleri maskalardan paydalanǵan túrde hám paydalanbaǵan túrde dúzılıwları múmkin.

Juwmaq :

TCP/IP steki óz-ara baylanıs etiwshi protokollarninig pútkil bir kompleksin ózinde sáwlelengenlestiredi. Olardan eń áhmiyetlisi internette bir kompyuterden kóplegen aralıq tarmaqlar, shyluzlar hám marshrutizatorlar arqalı basqa kompyuterge marshrut (yamasa marshrutlar) qıdırıw hám sol marshrutlar boyınsha maǵlıwmatlar blokların uzatıw ushın juwap beretuǵın IP protokolı hám maǵlıwmattı isenimli jetkiziw, qátesinińzlik hám uzatılǵan maǵlıwmattı to'gri tártipte qabıl qılıp alıw ushın juwap beretuǵın TCP protokolları esaplanadı.

TCP/IP steki rawajlanıwına óziniń UNIX operatsion sisteması versiyasında steklar protokolın shólkemlesken, programmalar hám olardıń baslanǵısh kodların kópshilikke arnalǵan hám biypul tárzde tarqatǵan Tuyıqlidagi Kaliforniya universiteti úlken úles qosdı.

Bul operatsion sistemanıń ataqlı bolıwı IP, TCP hám basqa stek protokollarınıń keń tarqalıwina sebep boldı. Házirgi kúnde bul stek pútkil jáhán informaciya sisteması Internet tarmaǵında kompyuterler arasındaǵı baylanıstı támiyinlewde, hám de júdá kóplab korporativ tarmaqlarda isletilip atır. TCP/IP steki tarmaqlardı shólkemlestiriwdegi eń keń tarqalǵan qural esaplanadı.