Tema: terining patofizyologiyasi

Etiologik klassifikaciyalaw
Teri kesellikleriniń etiologik faktorları 3 toparına bóliniwi múmkin.
* 1 toparı tuwrıdan-tuwrı dermatozning payda bolıwına alıp keletuǵın ishki organlardıń kesellikleri hám ózgerislerin óz ishine aladı, mısalı, kalsinoz yamasa teriniń ksantomatoziga alıp keletuǵın metabolik kesellikler; leykemiya döküntüsü hám taǵı basqa menen baylanıslı hematopoez shólkemleriniń patologiyasi; tug'ma keselliklerge alıp keletuǵın genetikalıq ózgerisler, mısalı, ichthiyoz, keratodermiya, büllöz epidermoliz hám basqalar.
• 2 toparı qáwip faktorları, yaǵnıy faktorlar (ishki organlar kesellikleri, metabolik kesellikler, genetikalıq faktorlar, sozılmalı infektsiyalar, hipotermiya hám basqalar ) bolıp, keselliktiń rawajlanıwı ushın beyimlik jaratadı. Sonday etip, qandli diabet degi giperglikemiya furunkulozning rawajlanıwı ushın old shártlerdi jaratadı, hipotermiya qayta herpesning, allergik vaskulyitlarning hám basqalardıń kusheytiwine alıp keledi.
- Insannıń arnawlı bir kesellikke, atap aytqanda, dermatozga násillik beyimligi, ata-anadan balalarǵa metabolizmning ayriqsha qásiyetleri beriliwin ańlatadı,
kletka ishindegi bioximiyalıq reakciyalar jáne bul teri kesellikleriniń rawajlanıwına kóbirek beyim bolǵan basqa belgiler. Biraq, bul tendentsiya mudamı da ámelge asırilmaydi kesellik jáne bul beyimlikti kúshaytiradigan tınıshsız etiwshi faktorlardıń qosımsha tásirine baylanıslı. Bul ne ushın mudamı da balalar hám ata-analar birdey keselliklerge dus kelmewin túsintiredi. * 3 toparı sheshiwshi faktorlar dep ataladı, olar arasında 1-orında stress qoyıw kerek. Stress asabiy keriliw menen ajralıp turadı hám denediń barlıq ayriqsha bolmaǵan reakciyaların (qan tamır, neyroendokrin, immun ) óz ishine aladı. Bul patofizyologik reakciyalar dene degi barlıq organlar hám sistemalarǵa hám, álbette, terine tásir etedi. Stress menen dermatologik nawqaslar kóbinese tasbaqa keselligi, alopesiya, ürtiker baslanıwı menen baylanıslı. Sonday etip, kóplegen dermatozlarning etiologiyasi hám patogenezi házirge shekem anıq belgilenmagan. Teri kesellikleri kóbinese endogen hám ekzogen sıyaqlı bir qatar unamsız tásirinler menen baylanıslı bolıp, olar kóp jıllar dawamında organizmge tásir kórsetiwi múmkin, bul keselliktiń rawajlanıwı ushın " topıraq" ni tayarlaydı. Tap sol sebep, tap sol etiologik faktor, terine tásir qılıwdıń túrli mexanizmlerine qaray, hár qıylı teri lezyonlarining payda bolıwına alıp keliwi múmkin.
Insan denesiniń jaǵdayı kóp tárepten qolaysız jaǵdaylarda sebep faktorlar birikpesi hám professional teri kesellikleri (kontaktnoalerjik dermatit, ekzema) jáne social kesellikler (tuberkulyoz, qotır, pedikulyoz, jınıslıq jol menen yuqadigan infektsiyalar rawajlanıwına alıp keledi social -baslanıwiy turmıs hám miynet sharayatlarına baylanıslı -STI).